Cwi Pryłucki. Wspomnienia (1905–1939) [1] 67
coś ze swojej twórczości, na co przystał. Już wtedy Bialik uchodził za bardzo utalentowanego poetę, ale w prywatnych rozmowach305 nie imponował jako myśliciel o szerokich horyzontach. Ale gdy spotkałem go ypo raz drugiy po szesnastu latach (w 1929) w Marienbadzie, zrobił na mnie zupełnie inne wrażenie. W tym czasie przeżył yrewolucjęy i przewrót bolszewicki w Rosji, a następnie przewrót duchowy w Niemczech, gdy zamiast socjalisty [Friedricha] Eberta306prezydentem państwa wybrany został [Paul von] Hindenburg307. Tym samym przygotowano pole do działania, czego pierwszym objawem było zamordowanie bardzo zdolnego żydowskiego ministra Walthera Rathenaua308.
Bialik w tym okresie dużo podróżował i dużo się nauczył, a codzienne rozmowy z nim zyskały inne znaczenie i w pewnym [100] sensie stały się doprawdy pouczające.
Na Kongresie w Wiedniu spotkałem także po raz drugi Władimira Żabotyńskiego309. Przed dziewięcioma laty (1904), gdy zapoznałem go w Petersburgu, wyglądał jak żydowskie dziecko złapane przez gojów310. Miał gorące żydowskie serce. Pogrom w Kiszyniowie zrobił na nim piorunujące wrażenie i natchniony przełożył na rosyjski Masa Nemirow Bialika311. Przekonał się przy tej okazji, że nie rozumie dobrze hebrajskiego i wydaje mi się, że powiedział, że nawet nie potrafi yczytaćy żydowskich liter. Musiał więc zwrócić się do kogoś, kto przetłumaczył mu poemat Bialika na rosyjski i dopiero mógł wiersz ten przełożyć. To jego dziwaczne wyjaśnienie bardzo wryło mi się w pamięć i jakże zdziwiłem się w Wiedniu, gdy usłyszałem Żabotyńskiego mówiącego płynnym hebrajskim. Na zebraniu założycielskim „Techiji” wygłosił referat i prowadził dyskusję właśnie w tym języku312.
Okazało się, że w minionych latach bardzo się rozwinął. Kilka lat mieszkał w Erec Israel i przygotowywał się do objęcia nowej roli w żydowskim życiu narodowym. [101] Z moich prywatnych rozmów z nim jasno wynikało, że idea narodowo-żydowskiej samoobrony yzakrojonej na szeroką skalęy zawładnęła nim całkowicie i narastało w nim dążenie, które podczas późniejszej wojny światowej doprowadziło do stworzenia Legionu Żydowskiego313. Potem w 1929 w Erec Israel, w Jerozolimie, [doprowadziło]
