72 „Szwiw”, nr 12 z 1940 [4]
ludzkość na nową epokę. Od samego początku zaadaptowała ona styl biblijny i jego formy literackie: sentencje proroków zniszczenia i gniewu, liryzm i poetyckość psalmów. Hiobowy bunt przeciwko porządkowi świata, cierpienie Koheleta255. Formy te zapładniały ducha i wizje pierwszych klasyków europejskich i wraz z literaturą starożytnej Grecji Biblia była źródłem, z którego czerpano tematy dla sztuk, a także [filozoficznych] dysput. [Co więcej,] niejednokrotnie wspomagano się Biblią w rozstrzyganiu kwestii uniwersalnych – na temat człowieka i Boga, życia i śmierci, dobra i zła itd. I kiedy ludzie nie potrafili znaleźć odpowiedzi, sięgano do Księgi Ksiąg i ona przynosiła im rozwiązanie i ukojenie.
Rewolucja, która rozpoczęła się w życiu ekonomicznym Europy, kiedy to miejsce systemu feudalnego zajęła b[…]b, dała robotnikom możliwość roszczenia sobie praw do godnych warunków pracy i do uznania ich w społeczeństwie. Rozwinęła się idea socjalizmu i znów Tanach był skarbcem, z którego czerpali pierwsi socjaliści, odwołując się do zawartych w nim idei. Pierwsi teoretycy socjalizmu – Marks, b[…]b i inni, utworzyli swoją filozofię na założeniach naukowych, założeniach, które z gruntu są przeciwstawne poglądom judaizmu na życie. Mimo to, nie da się oprzeć wrażeniu, że tylko żydowski umysł, potomek pokoleń, które szkoliły się w zgłębianiu Talmudu, mógł tak genialnie sformułować prawo materializmu historycznego. Stąd można przyjąć, że bezkompromisowość charakteryzująca pierwszych socjalistów żydowskich oddanych spełnianiu swoich koncepcji i walce na rzecz uciskanych – to cecha typowa dla całej rasy żydowskiej.
Co więcej, także literatura i języki narodów europejskich były pod wpływem Tanachu dzięki jego klasycznym tłumaczeniom, nawet tym fragmentarycznym (Shelley256na angielski, Kochanowski257na polski itd.).
Dużo by mówić na temat wkładu Żydów do poszczególnych gałęzi nauki, wymienię więc jedynie tych, którzy dokonali swoistego przełomu w dziedzinach swych specjalizacji, jak np. Spinoza258w filozofii, w której wyłożył ideę panteizmu. Wszyscy słyszeliśmy o rewolucji w fizyce, którą wywołały teorie Einsteina259, wszyscy wiemy, że z nowożytnych odkrywców Krzysztof Kolumb260był Żydem, i pewne jest, że wśród
