Twórczość Geli Seksztajn XLV
Dzieci zajmują szczególne miejsce w twórczości artystki. Portretowała je od
początku kariery artystycznej aż do jej przedwczesnego końca. Czerpała ze swoich
doświadczeń pracy w szkole, która umożliwiała jej poznawanie specyficznego
świata dzieci. Od 1938 r. przygotowywała się do wspomnianej już, niezrealizowanej z powodu wojny, wystawy zatytułowanej „Dziecko żydowskie”. Być może dlatego umieściła w skrzynce tak dużo portretów dzieci, powstałych w większości podczas jej pobytów na koloniach letnich w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą. Niektórym towarzyszą studia rysunkowe. Obok statycznych wizerunków, ujętych w popiersiu lub półpostaci, malowała dziecięce postacie w ruchu, przeważnie zmierzające dokądś lub wykonujące czynności związane z pracą albo zabawą. Bohaterowie tych obrazów umieszczeni są we własnej, odizolowanej od świata przestrzeni, często mają lekko pochylone głowy, spojrzenia skierowane w bok lub w dal, czasami lekko przymknięte powieki. Ruch nadaje im wyraz lekkości. Najwcześniejszy obraz tego typu, Chłopiec w czapce151, powstał w 1933 r.
Wszystkie akwarele o tej tematyce można podzielić na dwie grupy pod względem
kolorystyki: „niebieską” i „różową”. W pierwszej dominuje dość ciemny,
harmonijny koloryt, ożywiony zazwyczaj akcentami czerwieni lub żółci. Druga
malowana jest w jasnych, czystych barwach, z przewagą różów, fioletów, zieleni
i ugrów. Formaty prac są do siebie zbliżone (ok. 45 × 70 cm). Występują na nich
powtarzające się postacie pięciorga dzieci, młodszych i zbliżających się do dorosłości nastolatków. Ukazują różnorodne sceny: od beztroskiej zabawy podczas wakacji do monotonii życia wypełnionego obowiązkami domowymi. Często towarzyszą im rekwizyty charakterystyczne dla danej sytuacji: kosz na zakupy, kosz z jabłkami, kociołek z obranymi ziemniakami, wiadro, piłka, lalki152. Dla podkreślenia nastroju stosowała jasne bądź ciemne i zimne barwy. Charakterystyczny dla tych wizerunków jest zwyczaj zamalowywania oczu na intensywny kolor niebieski lub brązowy. W tej „dziecięcej” grupie znalazły się trzy akwarele, przedstawiające dziewczynkę z lalką153. Czwartą znamy z ilustracji prasowej. Motyw ten był bardzo popularny w sztuce lat trzydziestych XX w. Można go odnaleźć w malarstwie Elżbiety Hirszberżanki (Lalka), Feliksa Frydmana czy Stanisława Uzdańskiego. Nic dziwnego, że znalazł się też w kręgu zainteresowań Geli Seksztajn. W dorobku malarki można odnaleźć pewne związki z twórczością Reginy Mundlak, która zajmowała się głównie tematyką związaną z życiem proletariatu żydowskiego.
W jej rysunkach i grafikach pojawia się dużo portretów dzieci. O ile jednak
twórczość Mundlak ma wydźwięk społeczny, krytyczny w stosunku do rzeczywisto-
151 Zob. Prace..., nr 40.
152 Zob. Prace..., nr 87–105.
153 Zob. Prace..., nr 87, 105, 105.
