LIV Wstęp
dwa zostały napisane przez jedną osobę — mężczyznę. Wobec tego uznać należy,
że Izrael spisał ostatnią wolę swojej żony i jej biografię. Testament Geli Seksztajn:
מייַן צוואה" " [„Mój testament”] jest przede wszystkim pożegnaniem — z własną twórczością, najbliższymi, rodziną zamieszkałą za granicą oraz przyjaciółmi i nauczycielami, którym tak wiele zawdzięczała. Jest także pożegnaniem z narodem żydowskim i jednocześnie manifestem jej głębokiej wiary w możliwość odrodzenia życia i kultury po wojnie. Rodzajem aneksu do testamentu jest tekst: " דאַטן פֿון מייַן לעבן " [„Parę dat z mojego życia”]., zawierający dane biograficzne artystki.
Większą część rękopisu Izraela stanowi opis przebiegu akcji likwidacyjnej,
zatytułowany: פֿונעם וואַרשעווער יידנטום אָנגעהױבן ערבֿ « איבערזידלונגס־אַקציע » צען טעג
" תּשעה־באָבֿ 1942 [„Dziesięć dni «akcji przesiedleńczej» Żydów warszawskich, rozpoczętej w wigilię święta Tisza be–Aw 1942” (22 lipca 1942)]. W drugiej części
rękopisu znajduje się jego testament i dalsza część opisu akcji wysiedleńczej. Przez słowa Izraela przebija rozpacz człowieka, który jako świadek wydarzeń zdaje sobie sprawę, że śmierć nie ominie nie tylko jego, ale i ukochanych najbliższych. Daje także wyraz swojej woli walki i gotowości oddania życia za możliwość ocalenia człowieczeństwa186.
Dla dopełnienia biografii artystki do tomu dołączone zostały wszystkie dokumenty
związane z jej osobą, również zachowane w Archiwum Ringelbluma. Prezentuję
je w Części I. Dokumenty. Są to:
— świadectwo ukończenia szkoły w 1924 r.,
— opłata na rzecz Organizacji Syjonistycznej, tzw. szekel, z 1938 r.,
— fotografia Geli,
— świadectwo szczepienia przeciwko durowi brzusznemu z maja 1941 r.,
— fotografia Geli z Margolit,
— list od grona nauczycielskiego szkoły przy ul. Nowolipki 68 z kwietnia
1942 r.,
— podanie Geli skierowane do Hirszela, kierownika szopu Bernharda Hallmanna,
z prośbą o przyznanie jej przydziału tzw. numerku życia, z 22 września
1942 r.
Przy opracowywaniu niniejszego tomu bardzo pomocne okazały się materiały
pochodzące z archiwum Józefa Sandla, przechowywanego w zbiorach Muzeum
Żydowskiego Instytutu Historycznego, wspomnienia i noty biograficzne malarki,
opublikowane w latach czterdziestych i pięćdziesiątych, oraz informacje, fotografie
i korespondencja rodzinna z lat trzydziestych XX w.
186 Rękopis ten w niniejszym tomie prezentowany jest we fragmentach (ARG I 1450, (Ring. I/1190)),
całość spuścizny Lichtensztejna będzie publikowana w innym tomie Archiwum Ringelbluma.
