Prace plastyczne • Portrety [15] 41
15 Jankele Danciger
link do oryginału: https://cbj.jhi.pl/documents/970324/0/
Bibułka, ołówek, 145 × 190 mm.
Na odwrocie nr: „162” oraz napisy
niebieskim ołówkiem kopiowym w jęz. żyd.:
„N/J/ankele Danciger” i „G. Seksztajn”.
ARG I 1457, nr inw.: A–985/24
Jankiel Danciger (?–1942) — impresario, związany z żydowskim środowiskiem muzycznym, aktorskim i literackim Warszawy. Stały bywalec lokalu ZLiDŻ przy ul. Tłomackie 13, przyjaciel Dawida Nomberga7, prezesa Związku. W czasie drugiej wojny światowej przebywał w getcie warszawskim. Zginął w lipcu lub sierpniu 1942 r. Zusman Segałowicz tak go opisał: „Miał krótkie ręce i krótkie nogi. Krągłym ciałem przypominał beczkę. Głowa zaś jak u filozofa — duża czaszka i duże czoło. [...] Nikt nie wiedział, skąd przybył. [...] Jako impresario sprowadzał do miast i miasteczek śpiewaków, pieśniarzy, aktorów. Można go było spotkać we
wszystkich pociągach i we wszystkich miastach Polski. [...] w odniesieniu do pieniędzy miał duszę prawdziwego artysty. Szastał pieniędzmi na prawo i lewo. Zarabiał dużo i wydawał rozrzutnie, jak przystało na człowieka z bohemy [...]. Jankiel Danciger spędził całe niemal życie wśród aktorów, śpiewaków, literatów. Bez nich nie mógł żyć. I razem z nimi został zgładzony. Jego nazwisko znalazłem w spisie pomordowanych w Polsce artystów”8.
Nota biograficzna na podstawie: J. Turkow, Azoj es iz gewen. Churban warsze, Buenos Aires 1948, s. 383 oraz Z. Segałowicz, Tłomackie 13. (Z unicestwionej przeszłości). Wspomnienia o Żydowskim Związku Literatów i Dziennikarzy, w Polsce (1919–1939), Wrocław 2001, s. 113.
7 Hersz Dawid Nomberg (1876–1927) — pisarz. Od 1897 r. mieszkał w Warszawie, redaktor dziennika „Der Moment” — organu Żydowskiego Stronnictwa Ludowego. Wieloletni prezes ZLiDŻ w Polsce.
8 Z. Segałowicz, Tłomackie 13. (Z unicestwionej przeszłości). Wspomnienia o Żydowskim Związku Literatów i Dziennikarzy, w Polsce (1919–1939), Wrocław 2001, s. 113.
