Warszawa, dn. 24.[04.1941 r.]
Do przewodniczącego Rady Żydowskiej
Żydowskiej Gminy Wyznaniowej
Warszawa
Dot.: E 508 IIIa, Dz. nr 1375/41/M/ha
Odnosząc się do sprawozdania Pana Wydziału Pracy z dn. 21 kwietnia 1941 r.
i przekazanych mi w celu ustosunkowania się przepisów o wyłączeniu osób objętych obowiązkiem pracy z udziału w jej wykonywaniu, informuję niniejszym, że:
1. zasadniczo akceptuję założenia dot. [warunków] wyłączenia Żydów z udziału
w pracy274. Jednak zobowiązuję Pana do nieprzekraczania w pojedynczych przypadkach sumy 500 zł przy nakładaniu opłat za wyłączenie z pracy275.
2. Listę osób wyłączonych z udziału w pracy należy dostarczać mi do dnia
pierwszego każdego miesiąca w dwóch egzemplarzach i w jednym egzemplarzu
w Urzędzie Pracy w dzielnicy żydowskiej.
3. Wszystkie wyłączenia z udziału w pracy muszą zostać zatwierdzone przez
oddział Urzędu Pracy Warszawa.
4. Wszystkie opłaty pobrane za wyłączenie z udziału w pracy mają zostać
wykorzystane na rzecz opieki nad pracującymi Żydami w obozach pracy.
/–/ Mohns276
ARG I 206 (Ring. I/274/2)
Opis: odpis, mps, j. niem., 180x220 mm, uszkodzenia i ubytki tekstu, k. 1, s. 1.
Inny odpis tego dokumentu w: AŻIH, Dokumenty niemieckie, sygn. 233/110, s. 3.
274 Na temat wypracowania praktyki zwalniania robotników przymusowych za opłatą zob. dok. 99.
275 Pismo jest odpowiedzią na informację RŻ o wprowadzeniu przez nią ofi cjalnej możliwości wykupienia się od obozu pracy. Decyzja RŻ sankcjonowała istniejącą już wcześniej praktykę. Bardzo ostro ten proceder oceniał Ringelblum: „Bogaci paniczykowie pracują w policji, w instytucjach społecznych, w ubezpieczalni, w Kasie Chorych, jako zatrudnieni rzekomo w rozmaitych firmach, i dlatego w pierwszym rzędzie mogą się wykupić od obozów pracy. Można się wykupić
za niewielką sumę. Znam pewnego wielkiego bogacza, który płaci za swego syna 100 zł miesięcznie. Wielu bogatych synalków wykupuje się u doktorów żydowskich podczas badań lekarskich”; idem, op. cit., s. 271. W praktyce do obozów trafiali najbiedniejsi, najbardziej wycieńczeni mieszkańcy getta.
276 Otto Mohns – kierownik wydziału administracji wewnętrznej w Urzędzie Szefa Dystryktu.
