RRRR-MM-DD
Usuń formularz
  • Powrót

Rada Żydowska w Warszawie (1939-1943)

Tytuł:Rada Żydowska w Warszawie (1939-1943)

Sygnatura: AR tom 12

Autor: Marta Janczewska

Język: polski

Lokalizacja: Warszawa

Numer: 12

Opis: Materiał prezentowany w niniejszym tomie, w przeważającej części publikowany po raz pierwszy, dokumentuje pracę instytucji administrującej największym skupiskiem Żydów w okupowanej Europie. Publikacja obejmuje prawie wszystkie dokumenty związane z warszawskim Judenratem, które zachowały się w Konspiracyjnym Archiwum Getta Warszawy. Nie uwzględnione zostały jedynie pojedyncze pozycje publikowane już we wcześniejszych tomach serii Archiwum Ringelbluma. Tom podzielony jest na dwie zasadnicze części: do 22 lipca 1942 r. oraz po tej dacie. Moment rozpoczęcia tzw. wielkiej akcji likwidacyjnej stał się tragiczną cezurą nie tylko w życiu mieszkańców warszawskiego getta, ale także w historii instytucji Rady Żydowskiej. Część pierwsza dokumentuje więc walkę społeczności żydowskiej o przetrwanie, druga ilustruje okoliczności śmierci mieszkańców warszawskiego getta. Czytelnik znajdzie w niniejszym tomie m.in. bogatą korespondencję Rady ze zwierzchnimi instytucjami niemieckimi. Niezwykle ciekawą część publikacji stanowią też dokumenty wewnętrzne Rady - materiały różnych wydziałów i agend, w tym Służby Porządkowej (m.in. rozkazy dzienne Józefa Szeryńskiego, szefa policji żydowskiej).

Tom pełnej edycji ARG: 12

strona 222 z 858

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Szukaj
Słownik
Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 222


Po 26.06.1941 [?], Warszawa-getto. Pismo robotników szopu krawieckiego nr 12
przy ul. Prostej 14 (2 piętro) do przewodniczącego RŻ, Adama Czerniakowa. Skarga na trudne warunki pracy. List nie został doręczony, gdyż robotnicy zlękli się, że doprowadzi do pogorszenia ich sytuacji


                                                                              Przez p. Ch.436
[1] Do
Pana Prezesa Rady Żydowskiej
Inż. Czerniakowa
Warszawa, ul. Grzybowska 26


Zwracamy się do Pana Prezesa z prośbą o łaskawe wejrzenie w nasze położenie,
robotników zatrudnionych w Szopie Krawieckiej przy ul. Prostej 14/II piętro,
Szopa nr 12 przy Związku Rzemieślników437.
Już 7-my tydzień, jak rozpoczęliśmy pracę w tej szopie438. Do dnia dzisiejszego
nie wiemy, za co pracujemy439. Jedno wiemy, że pracujemy w szopie w pocie czoła i jesteśmy wyczerpani z głodu. Otrzymujemy już czwarty tydzień po dwie zupy dziennie, lecz zupa ta to prawie sama woda, która nie zawiera żadnych artykułów odżywczych. Jest już dużo wypadków omdleń przy maszynach, gdyż robotnicy są wyczerpani z głodu.
O smutnym położeniu naszych rodzin nie chcemy już pisać, gdyż kto zna
nasze położenie, łatwo się domyśli, w jakiej sytuacji znajdują się nasze rodziny. Już piąty miesiąc, jak oddaliśmy nasze warsztaty na żądanie Związku Rzemieślników, w nadziei, że będziemy mieli minimum egzystencji z naszymi rodzinami, mając nadzieję, że w ten sposób nie umrzemy z głodu. Przed rozpoczęciem pracy kierow-



436 Odręczny dopisek atramentem. Jak wynika z dodanej notatki Hersza Wassera chodzi o Bencjona Chilinowicza (1889–1942), przed wojną dziennikarza warszawskiego „Momentu”, podczas wojny współpracownika AJDC oraz Oneg Szabat. Na jego temat zob. Ludzie i prace „Oneg Szabat”, s. XLI, przyp. 117.
437 Związek Rzemieślników powstał w maju 1940 r. na rozkaz Niemców. Zrzeszał koncesjonowane żydowskie zakłady rzemieślnicze. Przynależność do niego była przymusowa. Zob. [J. Winkler], Getto walczy z niewolą gospodarczą, w: Getto warszawskie. Życie codzienne, s. 347. Zob. też dok. 115 (s. 35) oraz dok. 123–127.
438 Na temat tworzenia szopów w getcie zob. dok. 31, 125 i 127.
439 Robotnicy w szopach dostawali głodowe pensje: średnio 3–5 zł dziennie, podczas gdy robotnicy na placówkach – 8 zł, a robotnicy w prywatnych warsztatach – ok. 20 zł na dzień. I. Gutman, Żydzi warszawscy 1939–1943. Getto – podziemie – walka, tłum. Z. Perelmuter, Warszawa 1993, s. 119–120 (tam także o warunkach pracy w szopach).