148 Gospodarka [29]
powinny zająć się tą sprawą. Przyszli badacze historii żydowskiej będą musieli opisać zjawisko szmuglu w getcie żydowskim i jego rozmaite formy. Warto jeszcze wspomnieć o szmuglu sądowym. Nie wszyscy wiedzą, że na Lesznie 51/53 znajduje się ogromny budynek sądów, który od strony żydowskiej graniczy z Ogrodową i Białą257. Tak się składa, że od ulicy Białej zaczyna się strona aryjska, a od Leszna żydowska (getto). W budynku sądu dochodzi rzecz jasna do największych interesów. Z jednej strony wchodzą Żydzi, z drugiej chrześcijanie. Wykorzystują to szmuglerzy, którzy prowadzą tam rozwinięty przemyt. Szmugluje się lepszy towar, małe paczki, dochodzi tam zwłaszcza do żydowsko-polskich transakcji związanych z wszelkimi rodzajami handlu i szmuglu. A wszystko to dzieje się pod okiem bogini sprawiedliwości „Temidy”. Można w tamtym miejscu zobaczyć Żydów spacerujących po pięknych korytarzach pod rękę z chrześcijanami, [6] prowadzących rozmaite kombinacje i interesy. Potem żegnają się, rozchodzą każdy w swoją stronę – żydowską i chrześcijańską. Ostatnimi czasy tłok w sądach zrobił się ogromny – oczywiście nie z powodu spraw sądowych, lecz szmuglerskich. Strażnicy sądowi zaczęli zatrzymywać szmuglerów z paczkami. Dlatego dziś przeprowadza się tylko ślepe rozmowy258, dokonuje obrotu wszystkim, czego można się łatwo pozbyć jedną ręką. Jednym słowem budynek sądu stał się ośrodkiem szmuglu, gdzie kręcą się trudniący nim osobnicy. Widać to po panującym tam tłoku. Warto o tym wspomnieć.
[tłum. z j. żyd. Aleksandra Geller]
ARG I 631 (Ring. I/56)
Opis: odpis, rkps (BW*), ołówek, j. żyd., 150x207 mm, niewielkie uszkodzenia i ubytki tekstu, k. 6, s. 6.
Na s. 1 inf. w j. żyd.: „formy żydowskiego handlu XVIII–XXI”; na marginesach litera hebr.: „ק”.
29.
Koniec 1941 r., Warszawa-getto. [T. Tykociński?], Opracowanie pt. רעקיצנייא רעד – גראַווטלאַ" "1941 ןוא 1940 טײַצ־אָטעג רעד ןיא אַשראַוו ןיא ןדיי יד ײַב לדנאַה [„Starzyzna – wyjątkowy rodzaj handlu żydowskiego w Warszawie w okresie getta w 1940 i 1941 r.”]
[1] Starzyzna – jedyny handel Żydów w Warszawie w okresie getta 1940 i 1941 r.
Wołówka259 przed wojną
Jeśli jakiś warszawski Żyd zechce usiąść i podsumować wszystko to, co obecna wojna warszawskim Żydom zabrała, nie będzie mógł zapomnieć o Wołówce.
