Powrót

Getto warszawskie, cz. II

Tytuł:Getto warszawskie, cz. II

Sygnatura: AR tom 34

Autor: Tadeusz Epsztein

Język: polski

Lokalizacja: Warszawa

Numer: 34

Opis: Niniejszy tom zawiera bardzo zróżnicowane − zarówno tematycznie, jak i formalnie − dokumenty ukazujące złożoną rzeczywistość getta warszawskiego. Duża część materiałów dotyczy spraw ekonomicznych. Są to opracowania problemowe odnoszące się do żydowskiego życia gospodarczego, analizy sytuacji żydowskiego rzemiosła, działalności żydowskich zakładów produkcyjnych oraz zmian, jakie w tych dziedzinach przyniosły wojna i okupacja, zestawienia statystyczne dotyczące struktury zawodowej i liczby osób wysyłanych do obozów pracy, handlu i szmuglu, eksportu artykułów wytwarzanych w getcie, wahań cenowych, podatków i innych obowiązkowych opłat itp.. Inne dokumenty ukazują życie społeczno-polityczne (np. Protokoły z zebrań Komitetów Domowych, ogłoszenia, apele do mieszkańców, sprawozdania z działalności partii politycznych, organizacji podziemnych, odezwy, obwieszczenia, wezwania do walki, wojskowe instrukcje szkoleniowe). W tomie znalazły się również materiały związane z działalnością żydowskiej Służby Porządkowej oraz Żydowskiego Pogotowia Ratunkowego. Tomy 33 i 34, publikowane pod ogólnym tytułem Getto warszawskie (cz. I i II), zostały pomyślane jako pewna całość – obejmują bowiem dokumenty odnoszące się do różnych aspektów codziennego funkcjonowania getta warszawskiego. Dokumenty te zostały podzielone na następujące rozdziały: cz. I (t. 33): Obrazy getta, Wychowanie i edukacja, Życie religijne, Uchodźcy i przesiedleńcy, Walka z tyfusem, Listy, Prześladowanie i Zagłada, cz. II (t. 34): Statystyka, Gospodarka, Szopy, Praca przymusowa, Komitety Domowe, Organizacje polityczne i społeczne, konspiracja, Żydowska Służba Porządkowa, „Trzynastka”.

strona 337 z 696

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Zobacz oryginałpokaż wszystkie

Szukaj

Słownik

Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 337

314 Komitety Domowe [65]

[24] Był jeszcze jeden poważny wydatek: 500 zł kosztowała studnia. Na skutek uszkodzenia sieci wodociągowej w dniach wrześniowych Warszawa była bez wody. Przygodne studnie były [oblężone?]. Godzina[m]i należało wyczekiwać w kolejce, a wodę kilometrami daleko nosić w zimne, dżdżyste dni jesienne. Studnia, którą [zaczęto] kopać jeszcze we wrz[eśni]u, nie została ^a[…]^a, gdyż wod[…] ^a[…]^a […]wania ^aa[…]^aa (jak wyżej powiedziano), przywożono w ^aa[…]^aa. Obecnie zapłacono inżynierowi ^aa[…]^aa 500 zł.

I już jakby dla dochowania zasa[dy] ^aa[…]^aa na wszystkich odcinkach, ^aa[…]^aa Komitet Lokatorów Nalewki 23 pochował [na] swój koszt w tymże miesiącu trupa ^a[…]^a ^b[…]^b podczas działań wojennych zmarł ^aa[…]^aa Jabłonowicz. c(uchodźca)⁸⁵².

Na zbiórkę składają się w dalszym ciągu oﬁary i składka. Tu uderza w oczy brak budżetu, [25] brak preliminarza choćby. Zbiera się na każdą akcję oddzielnie. Oddzielnie na studnię, oddzielnie na dozorców, oddzielnie tzw.⁸⁵³składki, które zdobyły już sobie od miesiąca prawo obywatelstwa. Dużą pozycję stanowią oﬁary. W październiku wpłynęło z tego tytułu 486 zł; w tym 120 [zł] przy rodałach⁸⁵⁴. Kilku płatników daje duże sumy: Zelcer – 200 zł, Złoczewski – 300 zł, Szwarcbard i Sukiennik⁸⁵⁵– 400 zł. Na dozorców zebrano 338 zł, [na] studnię[?] – 388 [zł]. ^aa[…]^aa od skarbnika – w tym miesiącu ^aa[…]^aa […]ne zbiórki składek ^aa[…]^aa wy[…]ego podkreślenia celu ^aa[…]^aa było.

Cała [akcja?] zbiórkowa wchodzi w okres kryzysu. W [listopadzie] nie zebrano ani grosza. Komitet [Domowy] żyje saldem z [miesięcy?] września i października. W grudniu wpłynęła bardzo mała suma, przy tym już dojrzała sprawa stałego opodatkowania. Gdzie źródło kryzysu?

Jak wiemy, zbiórka czerpała swoje natchnienie [26] z konieczności utrzymywania punktu sanitarnego i odżywczego dla oﬁar wojny. Punkt sanitarny ^b[…]^b chlubnie spełnił swe zadanie we wrześniu, w październiku okazał się niepotrzebny; wydatki na punkt odżywczy ponosić miała instytucja. Tym niemniej, z tytułu podratowania nowej kuchni Komitet Lokatorów ^b[…]^b najrozmaitsze ^a[…]^a, pieniądze ^a[…]^a ^b[…]^b jakoś brak ^a[…]^a hasła, sloganu, żeby ^b[…]^b do płatników i zażądać składki. ^aa[…]^aa wysunięto myśl Bezprocentowej Kasy Pożyczkowej ^aa[…]^aa udzielała pomocy kon[…] ^aa[…]^aa zresztą wypłacane były jeszcze ^aa[…]^aa, obecnie miały to być [pożyczki?] ^a[…]^a. Posiedzenie z dnia 18[?]/XI [19]39 r. poświęcone jest tej właśnie sprawie. Postanowiono rozwinąć odpowiednią propagandę, zaagitować cały szereg płatników i zdobyć ich dla tej idei. W tym celu panowie z Komitetu Lokatorów podjęli się odwiedzić [27] swoich sąsiadów i współlokatorów:

Panowie Rozenberg i Elenberg do panów Efendowicza i ^b[…]^b

Panowie I. Haberman i I. Nanasbaum do panów Birencwajga i Frenkla⁸⁵⁶

Serwis wykorzystuje pliki cookie do celów statystycznych. Jeśli się na to nie zgadzasz,wyłącz obsługę plików cookie w swojej przeglądarce internetowej.