504 Organizacje polityczne i społeczne, konspiracja [69]
Pomoc dla bliskiego: twórzcie legion ludzi, którzy chodzą po mieszkaniach i biorą dziesięcinę z każdego posiłku.
Nasi zasłużeni i nasi zwyczajni [ludzie] – walczcie z głodem! Po żydowsku, po polsku i po hebrajsku: walczcie z głodem!
To jest nasza kultura, to jest żydowskość. Dzisiaj nie ma innej kultury jak praca dla tych, którzy umierają z głodu w domach i padają na ulicach. Po męczącej nocy orkiestra się rozchodzi, każdy podśpiewuje swoją melodię. Nasi kochani ludzie jeszcze dobrze pamiętają melodię sprzed dwóch i pół roku. Już wtedy żydowska orkiestra nie grała zgodnie. Ale każdy zna i śpiewa swoją melodię. Dawna melodia przeobraziła się w ciemną noc, dźwięczą niezdarnie słowa i niezdarna melodia.
Przepadło – nowych jeszcze się nie nauczono. Historia. Lawiny schodzą z gór. Nie nasze siły je powstrzymają. Musimy chronić nasze dusze – Robi się? – to mało. To nie to. Najważniejsze jest udzielenie pomocy. Zdecentralizowane. Obiady – ale nie tylko na kartki1162. Od człowieka do człowieka. Rozdmuchajcie ogieniek! Nie mówcie, że inne narody mają wielkie nieszczęścia. To jest akceptacja swojego przeznaczenia.
A nasz naród żyje, musi żyć z asymilacją. Asymilacja z miłości i ze strachu. Konferencja w Évian1163– prawda, trzy razy prawda, nie wolno [nam] o tym zapomnieć. Bolesne jest wspominanie tego dzisiaj publicznie. My nie mamy historii. My jesteśmy narodem z legend. Po dzisiejszych czasach zostanie legenda. O Sodomie czy o miłosierdziu Abrahama? Od nas to zależy! Żydowskość, żydowska kultura – to jest wieczna pamięć narodu, która niesie w sobie pamięć czynów dobrych. Musimy czynić dobro. Przez tworzenie kultury, tworzymy dla Żydów i budujemy żydowskość.
* * *
Społeczno-psychologiczna ankieta czy debata? Niech wypowie się spontanicznie każdy zapytany. Należy wykluczyć każdą przypadkowość i chwilowe wrażenia. Każdy krasomówczy przypadek. Temat jest szeroki i skomplikowany. Dyskusja dzięki panu Gitermanowi uderzyła w bardzo wysokie tony. On poruszył nasze piekło sprzed wojny, problem asymilacji. Ten bolesny, niepokojący proces. My żyjemy z resztek wielkiej kultury. W czasach [cara] Mikołaja jedenastoletni chłopcy oddawali życie za wiarę1164.
