Organizacje polityczne i społeczne, konspiracja [72] 511
kwitło. Dokładnie aa[...]aa Egipcie za faraonów, tak we Francji odbudowano zniszczony kraj przy pomocy obcych narodów.
Byli włoscy emigranci, którzy budowali domy i pałace, kopali tunele, ustawiali mosty i brukowali drogi. Byli polscy emigranci, którzy wydobywali węgiel z kopalń i doprowadzili znowu do rozkwitu rolnictwo. Byli żydowscy robotnicy i rzemieślnicy, którzy modernizowali i ulepszali przemysł w miastach. W wielu zawodach Żydzi w dzisiejszej Francji podnieśli pracę do [rangi] sztuki, a to, że Żydzi w krajach swojego zamieszkania są lojalni – o tym przecież wiemy. Powstał wtedy rodzaj przesadnego patriotyzmu w stosunku do Francji i Francuzów. Ten oto patriotyzm [2] odnosił się nie tylko do materialnego życia, grzebano [bowiem] we francuskich duchowych źródłach, chciano dotrzeć do wspaniałej francuskiej literatury, zejść do najgłębszych labiryntów francuskiej historii, unieść zakurzoną zasłonę minionych wieków, zajrzeć do francuskiej przeszłości i zobaczyć jak żyli, walczyli i umierali przodkowie dzisiejszego francuskiego narodu.
Żydowscy emigranci uważali za swój najświętszy obowiązek w wolnym czasie, w niedziele i świąteczne dni masowo zwiedzać muzea, cmentarze, stare, zapadające się budynki i historyczne pomniki.
Patrz! Tu aa[...]aa pałac [w którym] mieszkał Napoleon1186z aa[...]aa, tam na tamtym polu Napoleon całował zwycięską chorągiew, zanim poszedł do niewoli, do Anglików. W tym budynku czytano Deklarację Praw Człowieka [i Obywatela]1187, którą Wielka Francuska Rewolucja proklamowała i która jak drgnienie przeszła z jednego na drugi kraniec świata. Tam spał Danton1188i nie miał czym zapłacić za swój nocleg. W tym domu Marat1189wydawał swoją gazetę „L’Ami du Peuple”1190. Tu Robespierre1191wygłaszał swoje mowy. W tym skromnym pokoju Victor Hugo pisał swoich nieśmiertelnych Nędzników1192, katedra Notre-Dame jeszcze nigdy nie widziała tylu Żydów, co w tamtych
