Organizacje polityczne i społeczne, konspiracja [88] 551 z żądaniem równouprawnienia obywatelskiego wysunąć również postulat równouprawnienia narodowego, ponieważ równouprawnienie obywatelskie nie rozwiąże kwestii narodowej proletariatu żydowskiego nawet po zlikwidowaniu autokracji1304. Równouprawnienie narodowe przyspieszy wolność słowa i literatury. John uzasadnia na podstawie faktów, że równość obywateli wobec prawa nie wystarczy do obrony interesów proletariatu żydowskiego. Jednakże większość delegatów opowiada się przeciwko temu stanowisku, gdyż uważają, że żądania narodowe odciągną uwagę żydowskich robotników od walki na miejscu i doprowadzą do szowinizmu. Ogólnym zadaniem całej partii socjaldemokratycznej musi być walka o zniszczenie autorytaryzmu.
Bund przystąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji1305jako organizacja autonomiczna, z wielkimi upoważnieniami odnośnie do sprawy żydowskiej. Na IV zjeździe Bundu kwestia żydowska zajmuje punkt centralny. Każdy naród oprócz obywatelskich i ekonomicznych swobód ma również aspiracje narodowe, narodową specyfikę, która polega na odrębności języka, tradycji, sposobu życia i kultury. Każdy naród dąży do wolności i bezpieczeństwa egzystencji. Dlatego Bund powinien walczyć nie tylko z uciskiem społeczno-politycznym, ale również z narodowym.
Rosja, która składa się z tak wielu narodowości, powinna tworzyć federację narodów posiadających pełnię narodowych [4] i autonomicznych praw we wszystkich specyficznych kwestiach (język, edukacja, sztuka). Znowu wysuwane jest żądanie narodowego równouprawnienia przy konstatacji, że pojęcie narodu jest dopasowane do Żydów. Ale zjazd nadal odrzuca ten postulat, utrzymując, że wysuwanie haseł narodowej autonomii dla Żydów jest przedwczesne. Wystarczająca jest walka przeciwko wyjątkowym prawom skierowanym przeciwko Żydom i protesty przeciwko narodowemu uciskowi. Charakterystyczne [jest] dla Bundu nakreślanie przez niego specyfiki kultury językowej żydowskiego proletariatu itd. [Nie padło] ani jedno słowo o ekonomicznym położeniu mas żydowskich, o ich ograniczonej i nierównej walce, ani jedno słowo na temat jego eksterytorialności czy anormalnych warunków jego egzystencji. W ogóle daje się zauważyć negatywny stosunek, [wręcz] strach przed odpowiadaniem jasno i wprost na pytania, nawet wysuwanie hasła narodowego równouprawnienia uważa Bund na swoim IV zjeździe za przedwczesne.
Dopiero na VI zjeździe w 1905 r. została b[…]b obojętność Bundu do tego przeklętego problemu. Był to czas, kiedy żydowska ulica robotnicza przedstawiała pole walki nowo powstałych partii terytorialistycznych, które występując przeciwko Bundowi jednocześnie zmusiły go do konkretnych odpowiedzi. VI zjazd Bundu podejmuje decyzję o żądaniu narodowej i kulturalnej autonomii, zatem kwestia żydowska, która ma źródło w anormalnych warunkach ekonomicznych, zostanie rozwiązana przez kwestię języka i kultury. Bund całą swoją teorię może zawdzięczać austriackiej socjaldemokracji, która wynalazła narodowo-kulturalną autonomię dla narodowości powstałych do walki o niepodległość przeciwko Habsburgom. Miało to być lekarstwem mogącym uratować rządy tej dynastii.
