572 Organizacje polityczne i społeczne, konspiracja [99]
Sód i potas metaliczny: zmyć skórę słabym kwasem na przemian octowym. Leczyć jak oparzenia.
Zatrucia piorunujące w praktyce nie zdarzają się!
[3] PIERWSZA POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH Krwotoki:
a. z żyły (na kończynie górnej lub dolnej) – zacisnąć kończynę poniżej rany tzn.
bliżej obwodu (w kierunku palców). Krew żylna koloru ciemno-czerwonego – wypływa powoli.
b. z tętnicy: zacisnąć kończynę powyżej rany tzn. w kierunku tułowia. Krew tętnicza koloru jasno czerwonego – tryska strumieniem.
Silne zaciśnięcie można pozostawić [na] około ½ godziny. Po tym czasie wstrzymanie krwiobiegu grozi poważnymi konsekwencjami.
W wypadku silnego krwotoku – wezwać lekarza.
Rany: należy opatrywać jałowo po uprzednim przemyciu 5% wodą utlenioną. Jodynować tylko całą skórę w okolicy rany.
Przy ranach głębokich głowy i tułowia pozostawić chorego w spokoju, przykryć ranę jałową gazą i natychmiast wezwać lekarza.
Złamanie kości: [poszkodowanego] nie należy zostawiać samego. Unieruchomić kończynę, wezwać lekarza.
W wypadku omdleń wskutek krwotoku z ran lub wskutek złamań kości: podawać środki uspokajające i wzmacniające (16 kropli waleriany na wodzie, czarną kawę, zastrzyk kamfory).
Oparzenia:
I. stopnia (zaczerwienienie, obrzęk, i bolesność skóry): natychmiast zwilżyć gliceryną, okłady z wody gulardowej lub oleju lnianego.
II. [stopnia] (występowanie pęcherzy): nakłucie pęcherzy wygotowaną igłą, okład z wody Burowa.
III. [stopnia] (strupy) skóra o zabarwieniu szaro-białym: okład z wody Burowa lub opatrunek z gazy jodoforowej. Wezwać lekarza.
Rażenie prądem elektrycznym – rażony musi być natychmiast odłączony od przewodnika. Prąd należy wyłączyć, względnie przewodnik rozerwać przy pomocy suchych niemetalowych narzędzi lub przeciąć izolowanymi nożycami. Ratujący odciąga porażonego za ubranie, ręce jednak muszą być izolowane gumowymi rękawiczkami, a w [przypadku] braku tychże winny być owinięte suchymi kawałkami sukna lub ubrania. Izolacja następuje także przez użycie suchego drzewa (deski, stołka itp.), na którym ratujący staje. Doprowadzenie do przytomności porażonego następuje przez zastosowanie sztucznego oddychania (niekiedy sztuczne oddychanie trzeba stosować do 8 godzin).
Porażonego piorunem nie wolno zakopywać po szyję, co niekiedy uważane jest przez lud za jedyny ratunek.
PIERWSZA POMOC W PRZYPADKU ZATRUCIA Rozpoznanie opiera się:
a. na ogólnych objawach: wymioty, biegunka, kurcze żołądkowe, zaburzenia układu
krążenia i układu nerwowego (odurzenie, podniecenie, utrata przytomności);
