66 Gospodarka [8]
rodzajem nadbudowy nad organizacjami branżowymi, którą nazwiemy Biurem Plano- wania. Działalność obu tych instytucji musi harmonizować z całością poczynań gospodarczych. I to nie tylko ze względu na pragnienie wzięcia udziału w ogólnych pracach odbudowy i rozwoju gospodarki krajowej, ale również ze względu na to, że jedynie na tej drodze osiągnie się celowość i rentowność inwestycji, bez czego nie ma mowy o spłacie kredytu. Otóż Bank na podstawie badań Biura Planowania wpływałby swą działalnością kredytową na rozwój działalności produkcyjnej, na przebieg prac związanych z „przewarstwowieniem” ludności, uwzględniając szanse zatrudniania i zbytu wytworów pracy, zatrudnionych czy przeszkolonych. W miarę posiadanych zasobów mógłby też wspierać działalność luźniej związaną z bieżącymi potrzebami gospodarczymi, np. przeszkolenie dla celów emigracyjnych. Pewna część środków rozporządzalnych byłaby skierowana dla celów położonych już na pograniczu działalności filantropijnej, np. organizacja domów pracy dla elementów o ograniczonej zdolności produkcyjnej, pomoc bezprocentowa itd.
Zmierzając do jak najszerszego rozprowadzenia dochodu społecznego wśród ludności żydowskiej drogą rozszerzania placówek pracy i wzrostu zatrudnienia, jak również drogą wspierania rentownych działów produkcji – Bank nie może całkiem wycofać się z popierania większej produkcji oraz większej przedsiębiorczości prywatnej. Chodzi bowiem o to, że w niektórych działach rozwój przedsiębiorczości prywatnej o większym zasięgu stanowić może podstawę rozwoju produkcji mniejszej, nie mówiąc już o wpływie bezpośrednim na wzrost zatrudnienia. Uważamy natomiast za celowe specjalne obciążenie zysków przedsiębiorstw, korzystających z wydatniejszej pomocy Banku, niezależnie od normalnego procentu. Osiągnięte na tej drodze środki umożliwiłyby Bankowi rozszerzenie zakresu udzielania dotacji, subwencji czy pomocy o charakterze na wpół filantropijnym.
***
Przechodzimy do organizacji techniczno-branżowej, a raczej do jej nadbudowy – do Biura Planowania. Zadaniem tego Biura, współdziałającego zresztą jak najściślej z organizacjami branżowymi, byłoby:
[7] 1) orientacja w możliwościach zatrudnienia i wpływ – z tego punktu widzenia – na pracę związaną z produktywizacją ludności żydowskiej;
2) opracowanie ogólnych zagadnień surowcowych (problem surowców zastępczych);
3) opracowanie wytycznych, zapewniających skuteczność działalności poszczególnych form organizacyjnych, np. spółdzielni pracy.
4) walka z marnotrawstwem surowców siły roboczej, o należytą organizację pracy;
5) opracowanie wytycznych norm kalkulacji kosztów produkcji i racjonalnej rachunkowości zakładowej;
6) opracowanie zagadnień socjalnych, które wyłoniłyby się na tle procesu produkcji.
Komisje branżowe miałyby za zadanie regulować i opracowywać te same zagadnienia w ramach poszczególnej gałęzi produkcji. Ponadto jednak, komisja w danej gałęzi produkcji byłaby istotnym jej regulatorem, kontrolując, względnie powołując do życia zespołowe organizacje zakupu i zbytu bądź centralne dla danej branży, bądź regionalne dla ważniejszych ośrodków produkcyjnych w danej branży, czy wreszcie lokalne o typie spółdzielczym.
