88 [1] Materiały Racheli Auerbach
[94] ZAKOŃCZENIE
Na wstępie zagadnienie „maski” ujęte zostało najpierw jako zagadnienie niezgodności między zawartością psych[iczną] a postawą zewn[ętrzną], przy czym jako główne dwie kwestie związane z tym zagadnieniem określone zostały pytania, czy i w jakim znaczeniu można mówić o niezgodności zawartości psychologicznej i postawy zewnętrznej oraz w jakich granicach mieści się możność poznania zawartości psychologicznej na podstawie postawy zewnętrznej.
Zreferowane w części pierwszej ujęcia zagadnienia „maski” w ogóle według prac Elsy Voigtländer i Gustawa Ichheisera z uwzględnieniem wszystkich związanych z tym zagadnieniem kwestii, które zostały poruszone przez oboje autorów oraz zreferowanie specjalnych dwu kwestii – stosunku zawartości psychologicznej do postawy zewnętrznej oraz stosunku tych dwu przedmiotów do intendującego zawartość psych[iczną] osoby I, kompleksu poznawczego osób II – według poglądów Sterna i Klagesa, dało nam w rezultacie poznać następujące problemy i ich ujęcia w tym, co zawierają wspólnego i różnego:
U wszystkich wymienionych autorów występuje mniej lub bardziej wyraźnie zaznaczona trójdzielność procesu poznawania jednej osoby przez drugą, czynniki którego to procesu nazwane przez nas zawartością psych[iczną], postawą zewn[ętrzną] i kompleksem poznawczym osoby II, czyli tyźnią osoby I, pozostają do siebie w pewnym określonym stosunku, nazywanym przez nas stosunkiem przyporządkowania wyjawowego. U poszczególnych autorów czynniki te noszą rozmaite nazwy.
Streszczenie części I.
U Sterna mamy psychiczność (das Psychische – ψ), fizyczność (das Physische – γ), czyli symptomy oraz wniosek analogiczny osoby II o życiu psychicznym osoby I, osiągalny na dwu różnych drogach: 1) Na drodze alogicznej („wczuwanie się”, das Einfühlen), 2) na drodze logicznej – a) w sposób centrypetalny przez ekstrapolację własnych przeżyć o podobnych jak u osoby I symptomach w kierunku pozytywnym lub [95] negatywnym, b) w sposób centrypetalny przez naśladowanie stanów osoby I przez osobę drugą za pomocą sztucznego wywoływania w sobie przeżyć dotychczas niedoznawanych, których możliwości dane są jednak w niej w zarodku, dzięki właściwej każdemu człowiekowi jego „mikrokosmiczności”. Między zawartością psychiczną a postawą zewn[ętrzną] panuje według Sterna bądź związek heterogeniczny oparty na ich wspólnocie czasowo-miejscowej (Kontiguitas) bądź związek hegemoniczny oparty na ich psychofizycznie neutralnym podobieństwie (§ 1.3).
U Klagesa pojęciu zawartości psych[icznej] jako czynnika wyjawiającego się w symptomach żywego ciała odpowiada pojęcie duszy. Postawę zewn[ętrzną] nazywa on wyrazem duszy, kompleks poznawczy osoby II, czyli tyźń osoby I
