90 [1] Materiały Racheli Auerbach
Streszczenie części II.
Własną analizę zagadnienia „maski” na tle dokładniejszego ujęcia stosunku przyporządkowania wyrazowego rozpoczęliśmy też wobec tego analizą funkcji postawy zewn[ętrznej]. Ustaliwszy dwukierunkową relację postawy zewn[ętrznej] do zawartości psychicz[nej] osoby I i intendującego ją kompleksu poznawczego osoby II, ze względu na które to relacje postawy zewn[ętrznej] pełni ona bądź funkcję wyjawiania, bądź też [97] funkcję wyrażania zawartości psychicz[nej] osoby I. Wyróżniliśmy następnie na tej podstawie w każdym członie stosunku przyporządkowania wyjawowego po dwa podczłony. A mianowicie: w postawie zewn[ętrznej] wyjaw i wyraz, w zawartości psychicz[nej] zawartość psychologiczną indywidualną i interindywidualną, w kompleksie poznawczym osoby II apercepcję i supozycję (Rozdział IV, V, VI). Analiza stosunku wzajemnego tych czynników dała nam dopiero nieco jaśniejszy obraz okoliczności towarzyszących zjawisku „maski” oraz doprowadziła do pojęciowego sformułowania tego zjawiska i jego warunków (Rozdział VII).
W rezultacie analiza pojęciowa zagadnienia „maski” w drugiej części pracy dała następujące wyniki ostateczne:
Okazało się, że o zjawisku „maski” jako fakcie niezgodności między zawartością psych[iczną] a postawą zewn[ętrzną] można mówić, biorąc tę drugą tylko w znaczeniu wyrazu, z czego wynika, że zjawisko „maski” jest stałe i powszechne. Ze względu jednak na rodzaj warunków, w jakich zjawisko to występuje, ze względu na które stopień niezgodności między supozycją osoby II o zawartości psychicz[nej] osoby I, a tą samą zawartością może być większy lub mniejszy, przyjęliśmy dla ilustracji „stopień grubości maski”, dochodząc na koniec do nowej definicji tego terminu oraz do schematycznego ujęcia towarzyszących występowaniu „maski” czterech jej warunków.
Oddając pracę do oceny, autorka świadoma jest sama całego szeregu jej luk, których jednakże uzupełnić już nie mogła. I tak np. rażącym jest nieuwzględnienie literatury z dziedziny psychologii struktury i psychologii wyrazu, tak ściśle związanej z zagadnieniem „maski”. Dalej np. pominięcie we własnej koncepcji przyporządkowania wyrazowego sformułowania zasady teoretycznej związku zjawisk cielesnych i psychicznych, który to związek określony został tylko ogólnie jako bezpośredni. Jedyne swoje usprawiedliwienie widzi autorka w wielkich trudnościach sformułowania tak bardzo skomplikowanego głównego zagadnienia pracy oraz znalezienia odpowiedniego ujęcia pojęciowego zjawiska „maski”. Doszło do tego skutku przy [98] stopniowym pokonywaniu trudności w długotrwałym wysiłku, przy czym rozkład i redakcja materiału uległy kilkakrotnej zmianie. Za najważniejszy rezultat pozytywny uważa autorka sprowadzenie ważnego zagadnienia psychognostycznego z platformy mętnych i zagmatwanych koncepcji jeszcze tak mało naukowo spenetrowanej charakterologii na teren bardziej znanych pojęć
