240 [11] Materiały Racheli Auerbach
przez pryzmat którego miały przejść wszystkie przeżycia walki na froncie, ból okopów, widok padających jeden za drugim towarzyszy z frontowej rodziny. I ten człowiek czuje, że oto musi przyjść pora również na niego, że zmienił się wewnętrzne. I nawet ci, którzy rzekomo zostają przy życiu, wiodą dalej egzystencję [6] duchów, gdyż ich los został już przypieczętowany, a życie człowieka, który uciekł spod miecza, to już nie jest życie. W zasadzie większość książek Rota355 i innych pisarzy z okresu tamtej wojny to nic innego, jak warianty tego samego tematu.
Byłoby przesadą wyobrażać sobie akurat mnie w roli takiego głównego bohatera naszej jeszcze nienapisanej księgi getta. Związek mój ze zmarłymi ludźmi z kuchni nie był tak bliski i osobisty jak między frontowymi towarzyszami. Lecz przecież ta więź i uczucia były obustronne i każdy z tych, co odeszli, coś ze sobą zabrał ze mnie, z mojej egzystencji, i dziś stoję wypalona, zmęczona tyloma odejściami, i nie wiem, co ze sobą zrobić, w każdym razie z moją pracą w kuchni. Trudno robić sobie nowe złudzenia.
[A oto są goście, niewątpliwie goście, nigdy nie byli konsumentami. Działacz z Rypina356... bb[…]bb powiedzonkiem cytatem, postawą. Delegat dbający o potrzeby swojego ziomkostwa. Skorzystał kiedyś z talerza zupy, jedynie na smak. Przecież nigdy nie ominął stosownej okazji, żeby pisać do mnie rekomendacje dla innych. I tylko robił się coraz chudszy, coraz bardziej b[…]b na twarzy... A oto doktor, a oto działacz b[…]b Kotek-Kotkowski357. Ale cicho, sza – co tak się rozpisałam. „Jizkor” jeszcze się nie bb[…]bb.]358
[tłum. Anna Ciałowicz]
ARG I 406 (Ring. I/655).
Opis: oryg., rkps, zeszyt, atrament, j. żyd., 155x193 mm, k. 27, s. 37.
