20 [1] Materiały Racheli Auerbach
Ruchy wyrazotwórcze.
Podstawą powstawania formy cielesnej jako znaku treści duchowej jest wedle Klagesa ruch wyrazotwórczy (Ausdrucksbewegung), podstawą zaś ruchu wyrazotwórczego są uczucia z właściwą im podnietą do wykonywania ruchów.
Nazwa „wzruszenie” – powiada Klages – byłaby zupełnie niezrozumiała, gdybyśmy nie przyjęli, że rozmaitym uczuciom właściwie jest przeżycie podniety do wykonania ruchów. Tylko dlatego, że poruszenia duszy posiadają skłonność do ujawniania się w przedmiotowych ruchach, może je mowa nazwać przez nazwanie postaci ruchowych ich wyrazu. W silnej nadziei, życzeniu, strachu, oczekiwaniu lub radości przeżywamy za każdym razem pewne charakterystyczne podniety ruchowe i to te zmieniają się w takie ruchy ciała, które czynią na doznającym ich obrazu (Empfänger des Bildes) wrażenie czegoś psychicznie poruszonego45. Stąd teza: „każdy ruch wyrazowy ciała urzeczywistnia przeżycie podnietowe wyrażonego w nim uczucia”46.
Główną cechą ruchu wyrazotwórczego jest właściwy mu kierunek47.
Ruchy dowolne.
Oprócz ruchów wyrazotwórczych wyróżnia Klages ruchy do woln e. Pierwsze określone są niejako od wnętrza przez uczucie i kierują się wedle obrazu danego we wrażeniu pobudzającym dane uczucie, drugim nadaje kierunek przedstawienie lub sąd, a ich cel stanowi przedmiot konkretny48.
Ruchy przedstawiające.
Ruchy dowolne, kierowane przez akty woli i świadomości, czyli przez ducha, nie są mimo to zupełnie pozbawione znaczenia [22] symptomów osobowości, której istotą jest dusza, a nie duch. Znaczenia symptomatycznego nabierają one przez swoją treść przedstawiającą (Vorstellungsinhalt). Obok treści wyrazowej ruchów ludzkich, wyróżnia Klages mianowicie ich treść przedstawiającą49, właściwą tylko człowiekowi i opartą na jego zmyśle przestrzennym. Najprostszym przykładem
