RRRR-MM-DD
Usuń formularz

Spuścizny

strona 436 z 464

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Szukaj
Słownik
Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 436


Objaśnienia skrótów i nazw częściej występujących w tekście 413

Kwarantanna – miejsca, w których czasowo izolowano mieszkańców getta w ramach walki z chorobami epidemicznymi. Do kwarantanny trafiali też wszyscy docierający do getta uchodźcy i przesiedleńcy.

Matan Tora (hebr. wręczenie Prawa) – święto upamiętniające przekazanie przez Boga Mojżeszowi Tory na górze Synaj. Obchodzone szóstego dnia miesiąca siwan.

Meldekarte (niem. karta meldunkowa) – dokument wydawana przez Urząd Pracy i potwierdzający zatrudnienie, zapewniając tym samym zwolnienie od pracy przymusowej.

„Miesiąc Dziecka” – powszechna zbiórka charytatywna na rzecz placówek opieki nad dziećmi, przeprowadzona przez Centos w getcie warszawskim w sierpniu 1940 i jesienią 1941 r.

„Nowy Kurier Warszawski”, popularnie zwany gadzinówką – niemiecki dziennik propagandowy wydawany w czasie okupacji w języku polskim. Do sierpnia 1944 r. drukowany w Warszawie, potem w Łodzi.

Obozy pracy przymusowej – obozy tworzone na terenie Generalnego Gubernatorstwa: od sierpnia 1940 r. w Dystrykcie Lubelskim i Krakowskim, a od wiosny 1941 r. również w Dystrykcie Warszawskim. Pracowali w nich, m.in. przy budowie dróg czy melioracji, podlegający przymusowi pracy Żydzi pomiędzy 14. a 60. rokiem życia. Większość więźniów wracała do getta z obozów w bardzo ciężkim stanie fizycznym i psychicznym. Więźniów często bito, w niektórych obozach dochodziło do egzekucji. Z powodu braku ochotników do obozów od wiosny 1941 r. w getcie przeprowadzano łapanki, najczęściej nocą, przy pomocy Żydowskiej Służby Porządkowej i policji granatowej. Ich ofiarą padali zazwyczaj ci, których nie stać było na łapówki, a więc najubożsi mieszkańcy getta.

Opaska – biała opaska z niebieską Gwiazdą Dawida, którą na prawym ramieniu musieli zgodnie z zarządzeniem Generalnego Gubernatora Hansa Franka nosić od 1 grudnia 1939 r. wszyscy przebywający w Generalnym Gubernatorstwie Żydzi powyżej 12. roku życia. Na obszarze włączonym do III Rzeszy i w Kraju Warty Żydzi nosili naszyte na ubrania żółte gwiazdy.

Parówka – potoczna nazwa narzuconych przez władze niemieckie przymusowych dezynfekcji przeprowadzanych w getcie warszawskim w ramach walki z tyfusem. Podczas akcji dezynfekcyjnej domy, w których stwierdzano przypadki tyfusu, izolowano, ich mieszkańców umieszczano w kwarantannie, a dobytek odkażano. W praktyce działanie takie miało niewielki wpływ na powstrzymanie epidemii tyfusu. Stało się za to źródłem korupcji, mieszkańcy getta bowiem, chcąc uniknąć kwarantanny i zniszczenia lub kradzieży dezynfekowanego majątku, płacili łapówki członkom kolumn.

Patronat – najpopularniejsza i podstawowa forma skoordynowanej pomocy społecznej, organizowana samoczynnie lub na zlecenie biur dzielnicowych Żydowskiej Samopomocy Społecznej. W getcie zakładano patronaty nad kuchniami ludowymi, schroniskami dla uchodźców i przesiedleńców czy sierocińcami, które zajmowały się zbiórką funduszy i darów na ich rzecz. Organem koordynującym ich pracę była Centralna Komisja Patronatów składająca się z przedstawicieli komitetów domowych.

Pawiak – popularna nazwa więzienia śledczego Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa Dystryktu Warszawskiego, mieszczącego się przy ul. Dzielnej w Warszawie. Po zamknięciu getta Pawiak znalazł się na jego terenie. Konwojujący więźniów na Pawiak niemieccy strażnicy często atakowali znajdujących się na drodze ich przejazdu mieszkań-