Wstęp XXIII
zawarte w tym tomie postulaty, plany i projekty dotyczące różnych dziedzin życia społecznego getta. Te, pisane często przez wybitnych specjalistów w danej dziedzinie, dokumenty świadczą bezspornie o powszechności zaangażowania społecznego i poczuciu współodpowiedzialności, jakie występowało w getcie warszawskim. To, co je łączy, to koncentracja nie tylko na tym, co tu i teraz, ale i na przyszłości społeczeństwa żydowskiego, widzianej czy w Polsce, czy w Palestynie. Ten motyw patrzenia w przyszłość pojawia się też w wielu innych tekstach. W opisywanym już studium kobiet żydowskich jego autorka podkreśla, jak pozytywną rolę samodzielność kobiet nabyta w czasie okupacji odgrywać może w społeczeństwie żydowskim po zakończeniu wojny. Pisząc o młodzieży żydowskiej, Marian Małowist zastanawia się przede wszystkim, jak odnajdywać się będą oni w powojennym społeczeństwie, próbuje odpowiedzieć na pytanie, jak w warunkach getta wychować można pokolenie, które po wojnie kształtować będzie nowy, lepszy świat29. Symboliczny dla tego zorientowania ku przyszłości jest wspomniany już tekst o gospodarce getta autorstwa Jerzego Winklera. Winkler opisuje w nim otaczającą go rzeczywistość getta wyłącznie czasie przeszłym — zwracając się tym samym bezpośrednio do badacza czytającego jego pracę po wojnie.
Teksty zawarte w tym tomie zostały podzielone na rozdziały eksponujące różne aspekty życia codziennego getta — wyodrębniono więc takie zagadnienia jak stosunki polsko–żydowskie, działalność wychowawczą, opiekę społeczną czy Komitety Domowe. W ramach tego podziału wprowadzono układ chronologiczny, ukazujący ewolucję życia dzielnicy żydowskiej. Nie wszystkie ważne tematy mogły zostać ujęte w oddzielne działy. Nawiązania do nich pojawiają się jednak w innych tekstach, tak, że w całości tom składa się na możliwie kompletny zarys obrazu codzienności getta warszawskiego. Z założenia, tom ten ma być więc przeglądem zagadnień, których dotyczyć będą kolejne części serii wydawniczej Archiwum. Następne tomy będą już monotematyczne i zawierać mają komplet tekstów z Archiwum poruszających zagadnienia zarówno z historii getta warszawskiego jak i innych skupisk żydowskich w Polsce w czasie Zagłady.
Ze względów praktycznych w tomie znalazły się teksty możliwie różnorodne, kompletne i czytelne. Tylko pojedyncze materiały z tych zawartych w tomie pojawiły się wcześniej w druku — niektóre w zbiorach tekstów na temat Holokaustu, inne w oddzielnych wydaniach30. Część z nich, choć do tej pory nie
