Objaśnienia skrótów i nazw najczęściej występujących w tekście 535
najefektywniejszą polityką społeczną. Rada Żydowska w Warszawie składała się z 24 członków, na jej czele stał inżynier Adam Czerniaków.
Reichsdeutsch (niem. Reichsdeutsche) — osoba, która w chwili wybuchu wojny mieszkała na terytorium Rzeszy lub Wolnego Miasta Gdańska.
Riksze (ryksze) — rowery z dołączonym z przodu siedzeniem dla pasażerów, stanowiły podstawowy środek komunikacji w getcie.
SA (Die Sturmabteilungen der NSDAP, niem. Oddziały Szturmowe NSDAP) — utworzone w 1920 roku bojówki, a następnie oddziały masowej organizacji wojskowej NSDAP.
Sądy na Lesznie — gmach sądów przy ul. Leszno 53/55 był budynkiem z wejściem zarówno od strony getta jak i od strony „aryjskiej”, co sprawiało że stał się on najbardziej znanym miejscem gdzie mieszkańcy getta mogli nielegalnie spotkać się z osobami przebywającymi po drugiej stronie muru. Przez sądy na Lesznie organizowano też często ucieczki z getta. W gmachu sądów na parterze mieściła się ekspozytura Urzędu Podatkowo — Stemplowego, gdzie płacono podatki od dochodów osobistych.
Strona „aryjska” — termin używany przez administrację niemiecką dla części Warszawy znajdującej się poza gettem, określanym jako żydowska dzielnica mieszkaniowa. Termin ten był powszechnie używany również przez Żydów.
Syjonizm — ideologia odrodzenia narodowego Żydów, zakładająca stworzenie własnego państwa w Palestynie, sformułowana przez Teodora Herzla w końcu XIX wieku.
Szkoły — szkoły dla dzieci i młodzieży żydowskiej zamknięto 4 grudnia 1939 roku, od początku okupacji prowadzono jednak tajne komplety na wszystkich poziomach nauczania. Od jesieni 1940 r. w getcie funkcjonowało jawne szkolnictwo zawodowe na poziomie ponadpodstawowym. Kursy i szkolenia zawodowe, organizowane były m.in. przez ORT i Toporol. Pod przykrywką kursów zawodowych prowadzono też zajęcia na poziomie uniwersyteckim, w tym studia medyczne organizowane przez Radę Żydowską pod nazwą Kursu Przysposobienia Sanitarnego do Walki z Epidemiami. Kursy te, choć często wysoko płatne, były niezwykle popularne, a uczestnictwo w nich zwalniało z obowiązku pracy przymusowej. Zezwolenie na uruchomienie jawnych szkół na poziomie podstawowym uzyskano dopiero w październiku 1941 r. Nowoutworzone szkoły podlegały Wydziałowi Szkolnemu Rady Żydowskiej. Nadzór nad treściami wychowawczymi i wybór języka nauczania należał do patronatów szkolnych. Szkoły te objęły swoją działalnością jednak jedynie około 20 procent spośród znajdujących się w getcie dzieci.
Szmugiel — przemyt towarów z i do getta. Z getta szmuglowano przeznaczony na sprzedaż przedwojenny majątek jego mieszkańców i produkty wytwarzane w działających na jego terenie nielegalnych przedsiębiorstwach, do getta szmuglowano głównie żywność i lekarstwa. Szmugiel przybierał różne formy — od zorganizowanego na wielką skale, po przenoszenie żywności przez pojedyncze osoby, w tym często przez żebrzące po drugiej stronie muru dzieci. „Wielki szmugiel”, przynoszący ogromne zyski, organizowany razem z Niemcami, Żydowską Służbą Porządkową i szmuglerami polskimi był powszechnie potępiany ze względu na wystawny tryb życia jego organizatorów, stanowiących elitę finansową getta. Jednocześ-
