34 Obrazy getta [3]
Wraz z policjantami, albo za policjantami, kroczą sępy–pośrednicy, którzy ofiarują rzekome zanulowanie kontrybucji za 10% na ich rzecz. Czy to oszuści, czy pełnomocnicy urzędników, nie zdołałem stwierdzić.
[28]
* * *
[Of]icjalna granda na ulicy uwypukla się specjalnie drogą skrajnych [prz]eciwieństw. Sklepy zawalone pieczywem, masłem, kaszami, mąką, mięsem, ciastkami i wszystkimi, czego dusza zapragnie. Na trzy [s]klepy — dwa sklepy spożywcze, zawsze pełne, wiecznie w ruchu. (Nie miałem, jak wytłumaczyć tę nadmierną ilość sklepów spożywczych. Czy przed wojną mniej jedzono?). Afisze teatralne, kawiarniane głośno i krzykliwie reklamowane wywołują wrażenie, że getto bawi się jak nigdy.
A obok — dosłownie obok — każdego sklepu, sklepiku, kawiarni, restauracji, baru, teatru straszliwa makabreska: głód, żebracy, nędzy, łachmany. Rażące kontrasty, hańbiące godność całego żydostwa warszawskiego, przedmiot pogardy z zewnątrz, mogłyby być usunięte, gdyby nie oficjalna granda. Bo piekarze okupują się, albo są podstawionymi czy protegowanymi pionkami samych dygnitarzy gminnych. Jeśli można było zetatyzować apteki71, można i piekarnie prywatne skasować. Albo — czy ja wiem — może i lepiej, że są w ręku prywatnym. Bo i lekarstwa w aptekach są droższe, niż w wolnym handlu. Więc do diabła z taką parszywą, paskudną etatyzacją! Niech żyje szmugiel!
* * *
Afisze p[ana] przewodniczącego Gminy codziennie zawiadamiają ludność o przydziale bonów* i produktów aprowizacyjnych72. Ludność z zaciekawieniem podchodzi do afiszów, ciekawa, co za nowy przykaz wymyślił król żydowski73. Ale nie, te dobrodziejstwa: produkty bardzo kiepskie, zgniłe, namiastkowe, kosztują przeciętnie 150% drożej niż za murem. To haracz gminny. Tak samo bony. Zapłaciłem w tym miesiącu 3,30 za 1 bon + 1 zł za ankietę. Dlaczego? Nie wiem. Oficjalna granda. Inny afisz zawiadamia o nowym haraczu: 50 gr. na wywózkę śmieci. Pi, pi,
