62 „Dror”, nr 5 [3]
staną się w najbliższym czasie faktem, powinny zostać wzmocnione naszymi ludźmi, którzy powinni przejąć całą pracę.
Jako wzmocniony naród, wzmacniamy również [szansę] przetrwania naszego młodego pokolenia.
Jefim
[7] [rysunek:] Marzenie J. Budko157
Z doliny łez
Wrogowi tymczasem udało się. Wszystko, co brutalna ręka b[…]b to wykonała. Z największym okrucieństwem wcisnęła pół miliona Żydów do getta, odcięła od otaczającego świata. Postawiła b[…]b mur, odgrodziła jak b[…]b – aby pognębić nas duchowo i moralnie, aby nas poniżyć i zniszczyć w nas elementarną godność. Uczyniła z nas pokolenie niewolników, żebraków i tchórzy.
Dwa miesiące życia w getcie pokazują już, że wróg zbiera swoje żniwo. Wystarczy przejść się ulicą, a uszy b[…]b od krzyku: Chleba! Chleba! Chleba! Z powodu kawałka chleba straciliśmy człowieczeństwo. W ciasnych ulicach getta, gdzie chodniki są pokryte b[…]b, widzi się piekielne obrazy: na wielkim mrozie, na środku bruku, leżą wyciągnięte kaleki. Twarze blade. Oczy zgaszone, matowe. Walka wszystkich ze wszystkimi. W walce o podtrzymanie własnego b[…]b, jeden drugiemu wydziera kęs z ust. Mnożą się kradzieże i przestępstwa. Każdy żyje chwilą obecną, nie wierząc, że przeżyje kolejną godzinę. Ktoś stara się wyprosić jałmużnę. Dzisiejszy dający jest potencjalnym biorącym.
Przyszły historyk z pewnością nie znajdzie w leksykonie ludzkości słowa, aby opisać smutną gehennę Żydów w latach ciemnego hitlerowskiego zdziczenia. Wtrącenie ludzkości w mroczne średniowiecze musiało przywrócić zjawiska i obrazy z tamtej epoki. Getto jest czymś niewidzianym b[…]b miara zdziczenia. b[…]b nie było mostu między starym i nowym średniowieczem.
b[…]b ale naziści wiedzą, że mury dawnego i dzisiejszego getta są może z tych samych cegieł zbudowane, z tej samej gliny. Ale za oboma b[…]b dzisiejszego getta b[…]b są zupełnie inni ludzie. Pomijając to, że [8] część Żydów, niestety znaczna część, umiera, jest dzisiaj w żydowskim społeczeństwie żywotna część, która jest w swojej psychice daleka od dawnego Żyda z getta. Ci właśnie Żydzi zostali wychowani na całkiem innych tradycjach: żydowskość i nowoczesność są integralnymi częściami ich jestestwa duchowego. Mur ze zwykłej gliny i cegieł nie jest w stanie zniszczyć harmonii. To jest taki typ Żydów, który nie zrezygnuje ze swojej ludzkiej godności i ze swoich narodowych i społecznych aspiracji. Żydzi ci są silnie związani z siłami wolnościowymi po drugiej stronie muru. Mur mógłby wiele opowiedzieć o obustronnej wymianie uczuć antyhitlerowskich. Te właśnie uczucia i nastroje wyrastają pośród świadomego celu, prącego do wolności tłumu, nie tylko z obu stron muru, ale sięgają wszystkich narodów i krajów opanowanych przez hitleryzm. Kiedy wszystkie te siły podniosą rękę do zemsty, wtedy rozpocznie się koniec hitleryzmu i porządku świata, który zrodził takiego
