Wstęp XXXV
że o ile Dror odwoływał się do szerokiego dziedzictwa myśli syjonistycznej, nie dbając specjalnie o dochowanie wierności jakkolwiek pojętej ortodoksji, o tyle Gordonia wiele uwagi poświęcała systematycznemu wykładowi własnych pozycji ideowych i zaznaczeniu punktów niezgody z innymi odłamami syjonizmu.
Gordonia powstała w roku 1923 w Galicji jako młodzieżówka utworzonej trzy lata wcześniej Światowej Syjonistycznej Partii Pracy Hitachdut, powołanej na konferencji w Pradze, gdzie odrzucono zdecydowanie koncepcję społeczeństwa klasowego, stanowiącą podstawę ideologii Poalej Syjon. Jej program był silnie inspirowany ideami Aharona Dawida Gordona, który zresztą wystąpił jako gość honorowy na zjeździe założycielskim.
Pierwsza światowa konferencja Gordonii odbyła się w Gdańsku w listopadzie 1928 r., tam też przyjęto nazwę Ludowy Chalucowy Związek Młodzieży Gordonia (Histadrut Hanoar Haamamit Hachalucit Gordonia) i sformułowano zasady ruchu, który objął młodzież żydowską w Polsce, Rumunii i Stanach Zjednoczonych. Pierwsi chaluce związani z Gordonią przybyli do Palestyny w końcu lat dwudziestych. Centrum ich działalności stał się kibuc Hulda, w którym przez lata znajdowało się archiwum organizacji. Silne związki łączyły Gordonię z najpotężniejszą organizacją ludzi pracy w żydowskiej Palestynie – federacją związkową Histadrut Haowdim. Od roku 1933 działacze Gordonii kształtowali ideowy i organizacyjny profil federacji kibuców Chawer Hakwucot.
Pod okupacją struktury Gordonii w Warszawie odbudowywał początkowo Icchak Zelcer, sprowadzony przez Cukiermana z Lublina. Centrum ruchu mieściło się w mieszkaniu na ul. Nowolipki przekazanym Gordonii przez Dror115. Jednak prawdziwy impuls dało Gordonii pojawienie się w Warszawie Eliezera Gellera. Walczył on w szeregach armii polskiej w wojnie obronnej, dostał się do obozu jenieckiego, stamtąd zaś został przeniesiony do warszawskiego getta. We współpracy z Natanem Eckiem, opiekunem Gordonii z ramienia Hitachdut, zaczął organizować placówkę szkoleniową i wydawać prasę116.
Punktem wyjścia refleksji gordonistycznej są oczywiście pisma zmarłego na rok przed powstaniem organizacji Aharona Dawida Gordona. Przyszedł on na świat w Imperium Rosyjskim. Do Palestyny przybył już jako człowiek dojrzały w 1904 r. Choć nigdy wcześniej nie pracował fizycznie, zatrudnił się przy uprawie winorośli i drzew pomarańczowych. Jego zaangażowanie w pracę na roli, połączone z powierzchownością patriarchy, nasuwało nieuniknione i uzasadnione skojarzenia z Lwem Tołstojem117. Był autorem licznych artykułów publikowanych w piśmie „Hapoel Hacair” (hebr. młody robotnik), związanym z organizacją o tej samej nazwie. Zmarł w kibucu Degania.
Światopogląd Gordona, który najlepiej byłoby określić mianem filozofii pracy (niekiedy wręcz mówi się o „religii pracy”), wiele łączy z propozycjami myśli lewicowej doby przełomu antypozytywistycznego, przede wszystkim z myślą Georges’a Sorela118w kształcie, jaki zyskała ona ok. 1906 r. Z Sorelem łączy Gordona zdecydowana niechęć