„Słowo Młodych”, nr 5 [8] 327
Wraz z wzrostem ruchu socjalistycznego stanęła na porządku dziennym kwestia wprowadzenia idei w czyn. W tym momencie zwraca się ruch do jednostki, propagując jej wolność i wartości jako podstawy przyszłego społeczeństwa. Nie od rzeczy będzie wspomnieć, że w swej książce „Zagadnienia życia codziennego” zastanawia się Trocki nad wyzwoleniem pracującej kobiety, mówiąc: Jasnym jest, że wyzwolenie kobiety warunkuje zrzucenie jarzma pracy domowej. Dojść może ono do skutku jedynie przez wprowadzenie kolektywnego gospodarstwa. Autor przyznaje, że siła reżimu sowieckiego jest w tej mierze nikła, albowiem jedynie drobne komuny doprowadzić mogą na tym polu do przewrotu107. Gdy grupki pionierów w mowie będącej idei [s] nabiorą doświadczeń, gdy zwielokrotnią wysiłki i uzyskają odpowiednie wyniki, wtedy i władza będzie w stanie przystąpić do rozwiązania problemu na szeroką skalę. Uspołecznienie, jako ostateczny cel socjalizmu, nie oznacza jedynie przemiany samych form prawnych, lecz wlanie nowej treści, rozwinięcie świeżych właściwości społecznych, stworzenie socjalistycznych stosunków życiowych.
Kwuca jest właśnie próbą urzeczywistnienia celów socjalizmu przez uczynienie z człowieka obiektywnej wartości, uetycznienie życia, wykucie na horyzoncie rzeczywistości nowych duchowych wartości. Buduje ona swe życie na syntezie trzech zasad: wspólnot y, wolności jednostki i współodpowiedzialnośc i, podstawowych kategorii zupełnego ustroju socjalistycznego. Wewnątrz ruchu socjalistycznego zajmuje kwuca, mimo swą logiczną z nim łączność, odrębne stanowisko, gdyż spełnia swe zadania przy pomocy etycznych i kulturalnych wartości socjalizmu.
* * *
Jak widzimy, znaczenie kwucy nie opiera się na momentach ekonomicznych. Pionierskość jej zasadza się na zdolności przekonywania, iż pomimo braku ohydnej konkurencji i starcia egoizmów można przy pomocy czynników etycznych, swobody jednostki i odpowiedzialności społecznej uzyskać wyniki kapitalistycznej gospodarki.
Kwuca zdoła wywiązać się ze swego zadania, gdy stworzy nowy tryb życia i typ doskonalszego człowieka. Widzi tedy w sobie jedyne rozwiązanie kwestii społecznej. Dąży do przemiany formy życia i bytu całego narodu, nie zadawalając się rolą przytuliska dla grupy wybrańców losu. Pomijając jednak te zamierzenia i obliczenia na daleką przyszłość, zdajemy sobie sprawę z faktu, iż na długi jeszcze czas pozostaniemy drogą życia pionierskiej mniejszości, a to na skutek obiektywnych danych i warunków, które ważą na szali rzeczywistości. Kwuca zdoła jednak objąć najszersze warstwy tylko dzięki uwydatnieniu wewnętrznych możliwości, [26] dzięki wzrostowi kulturalnych wartości i podniesieniu społecznej twórczości.
Podobnie też i w Erec przez długi jeszcze czas kwuca będzie ruchem mniejszości. Mrzonka o narodowej kolonizacji, jako jedynej drodze, minęła bezpowrotnie.