Wstęp XLI
Redaktorzy gazet
Cywia Lubetkin zapisała: „Prasą i wydawnictwem zajmowali się Icchak Cukierman, Borzykowski i Marek Folman”141. Jak widzieliśmy, dwóch pierwszych redagowało
„Dror” w języku żydowskim, Folman zaś polską edycję tej gazety. W pierwszej połowie roku 1942 do zespołu prasowego dołączył Mordechaj Tenenbaum-Tamaroff, który wywarł istotny wpływ na kształt „Jedies”. Kluczową rolę w tworzeniu pisma „Dror” odgrywał też Icchak Kacenelson. „Słowo Młodych” redagowane było przez Eliezera Gellera i Natana Ecka.
Podajemy biogramy redaktorów gazet Droru i Gordonii:
Icchak Cukierman (1914–1981), pochodził z Wilna, przed wojną działacz Hechaluc Hacair, w pierwszych miesiącach okupacji organizował ruch Dror na terenach zajętych przez ZSRR. Od wiosny 1940 r. jeden z przywódców Droru w Warszawie. Twórca wydawnictwa Dror, redaktor pisma „Dror” w języku żydowskim, w 1942 r. współredaktor (z Mordechajem Tenenbaumem) „Jedies”. Współzałożyciel Żydowskiej Organizacji Bojowej i zastępca jej komendanta, po śmierci Mordechaja Anielewicza – komendant. Walczył w powstaniu styczniowym w getcie, podczas powstania kwietniowego delegowany na drugą stronę muru. W powstaniu warszawskim dowodził oddziałem ŻOB w ramach Armii Ludowej. W 1947 r. wyjechał do Palestyny, współzakładał Kibuc Bojowników Gett. Pozostawił wspomnienia: Nadmiar pamięci. (Siedem owych lat), Warszawa 2000 (wyd. hebr. Beit Lochamei Hagetaot 1991; książka stanowi rozszerzoną wersję obszernego wywiadu udzielonego w 1976 r.).
Tuwia Borzykowski (1911–1959), urodził się w Łodzi, mieszkał w Radomsku. W połowie 1940 r. przybył do Warszawy i włączył się w działania Droru: był lektorem na seminariach, prowadził pracę wychowawczą, współredagował „Dror”, w którym też publikował pod pseudonimem R. Domski. W czasie wielkiej akcji przebywał na farmie czerniakowskiej, przeniesiony do Warszawy po likwidacji farmy. Brał udział w powstaniu styczniowym i kwietniowym, walczył też w powstaniu warszawskim. Wyjechał do Palestyny w 1949 r., współzakładał Kibuc Bojowników Gett. Pozostawił wspomnienia Cwiszn falndike went [żyd. Wśród walących się murów] opublikowane w Polsce (1949) przez wydawnictwo Hechaluc. Ponownie wydano je w Izraelu, przełożono na hebrajski, angielski i rosyjski.
Marek Folman (1916–1943), student matematyki, działacz warszawskiego Droru. Współzakładał konspiracyjne gimnazjum Droru, redagował polskie wydanie gazety „Dror-Wolność”. W 1942 r. został wysłany jako emisariusz do Zagłębia, wrócił do Warszawy w grudniu, pojmany przez Niemców w czasie powstania styczniowego. Uciekł z transportu do Treblinki i ponownie przybył do Warszawy. Po powstaniu kwietniowym pomagał bojownikom wydostać się z getta i przeprowadzał ich do partyzantki w lasach wyszkowskich. Latem 1943 r. próbował zorganizować oddział partyzancki w Zagłębiu,
