384 „Słowo Młodych”, nr 8 [8]
Holandii, rozpowszechniały Niemcy zmyśloną pogłoskę o tym, jakoby socjaliści niemieccy rzucili broń, nie chcąc przelewać swojej krwi w interesie kapitalizmu, i że w skutek tego rozstrzelano stu robotników w Berlinie.
Cele tej pogłoski były jasne: chodziło o zachęcenie robotników-żołnierzy armii francuskich i angielskich do podobnego postępowania, co umożliwiłoby armii pruskiej osiągnięcie zwycięstwa w szybkim tempie i tanim kosztem310.
A skutki tej pogłoski? – Robotnik amerykański, największy dostawca broni dla Francji i Anglii, rzucił istotnie pracę w fabrykach zbrojeniowych, by w ten sposób okazać swoją solidarność z międzynarodowym ruchem robotniczym. A przecież wszystkie bez wyjątku odłamy światowego ruchu socjalistycznego uznały wówczas właśnie Niemcy jako wroga nr 1 ruchu robotniczego311. Na szczęście pogłoska ta szybko została zdemaskowana i zwycięstwo wilhelmowskich Niemiec zostało uniemożliwione.
W Anglii podczas byłej wojny zwolennikiem taktyki określonej obecnie mianem „rewolucyjnego” defetyzmu był jeden z przywódców robotniczych, późniejszy premier socjalistyczny, a przy samym końcu swego życia zdrajca ruchu socjalistycznego, Ramsay Macdonald312. On to podczas byłej wojny propagował myśl nieuczestniczenia robotnika angielskiego w walce o cudze interesy, starał się o wywoływanie fermentów w kraju w celu zdobycia władzy i zaprzestania wojny. Na szczęście nie miał dużego posłuchu w angielskim ruchu robotniczym i największy wróg ludzkości, wilhelmowskie Niemcy, zostały pokonane.
O dziejach defetyzmu we Francji mowa była już wyżej i jego niesławetny koniec wszystkim jest znany. Ale nas, socjalistów, najbardziej zainteresują dzieje i wyniki tej teorii w Rosji carskiej, a następnie w Związku Radzieckim.
[13] Największymi zwolennikami hasła nieuczestniczenia m[as robot]niczych w wojnie światowej byli w Rosji bolszewicy. Uzysk[ali oni] dzięki swej dewizie „pokój za wszelką cenę” popularność [wśród mas] robotniczych znękanych przeciągającą się wojną i wśród… [polityków] pruskich313. Całym sercem też popierał sztab niemiecki robot[ę „rewolu]cyjnego” defetyzmu w Rosji, a za czasów Kiereńskiego314 w z[aplom-
