444 „Słowo Młodych”, nr 9–10 [8]
Na okupowanych początkowo przez Węgrów terenach Żydom dzieje się nie najgorzej. Lecz z chwilą przejęcia przez Niemców władzy – obficie spłynęły miasta i miasteczka krwią żydowską502. W dniu Hoszana Rabba503 w Stanisławowie spędzono Żydów na cmentarz i bez przerwy rozstrzeliwano. Zginęły całe rodziny: ojcowie, matki i nieletnie dzieci. Opustoszały kompletnie całe domy – od piwnic aż do poddasza. Około 12 tysięcy trupów zasłało tego dnia cmentarz żydowski w Stanisławowie504. Późno wieczorem rozkazano pozostałym przy życiu wrócić do domu. Ci szczęśliwi osiwieli w ciągu kilku godzin, postradali zmysły lub wpadali w dziki szał histerii…
Nie lepiej działo się w Nadwórnej, Kołomyi, Tysznienicy505i innych. A wszędzie obok specjalnej grupy SS prym wiodą Ukraińcy. Miasteczka żydowskie zrzedły; niektóre zupełnie się wyludniły. Na ziemiach Małopolski Wschodniej poniosło męczeńską śmierć w ciągu sześciu ostatnich miesięcy ubiegłego roku około stu tysięcy Żydów.
Nabywszy doświadczenie w Generalnej Guberni, władze niebawem przystąpiły do tworzenia gett. Wyznaczona przestrzeń wszędzie była zbyt mała, by pomieścić i tak już szczupłą liczbę miejscowych Żydów. Wszędzie zapanował duch rezygnacji. Samorządy żydowskie, zburzone za rządów sowieckich, nie rychło stają się zdolne do kierowania ogółem ludności żydowskiej. Masowe i gwałtowne pogromy przytłoczyły umysły nawet najwaleczniejszych Żydów; nikt się nie zdobył na odwagę, by stawić czoło złu.
Zdziesiątkowane zostało społeczeństwo żydowskie w Galicji Wschodniej, a i pod względem psychicznym czyha na nie zagłada…
(Z opowiadań towarzyszy)
ZMIERZCH ŻYDOSTWA TAK ZWANEGO OKRĘGU WARTHEBRUECKEN506
W drugiej połowie listopada 1941 roku rozeszła się po miastach powiatu kolskiego wiadomość, że cała ludność żydowska tych miejscowości ma zostać przesiedlona na Pińszczyznę lub do Małopolski Wschodniej. Władze niemieckie nałożyły na całą ludność żydowską pogłówne w wysokości 4 RM507, zaś wszyscy mężczyźni od lat 14. do
