„Słowo Młodych”, nr 9–10 [8] 451
urzędnicy gminni i robotnicy zatrudniani w warsztatach niemieckich. Krążą uporczywe pogłoski, iż do 1 maja całe getto ma być zlikwidowane. Dotychczas wysiedlono 40 000 osób; w getcie zostało jeszcze około 100 000 Żydów, wśród których czwartą część stanowią Żydzi z Pragi i Wiednia. Wśród tych ostatnich śmiertelność przybrała zastraszające rozmiary, choć na razie są wyłączeni z akcji „przesiedleńczej”.
Transporty Żydów opuszczających getto kierowane są specjalną bocznicą kolejową, łączącą dzielnicę żydowską z Widzewem. Kierunek wyjazdu jest nieznany. Dotychczas nie ma żadnego znaku życia od „wysiedlonych” – cała akcja przedstawia ze sobą wielki znak zapytania. Pogłoski o truciu gazami odbierają sen z oczu wszystkich; pogłoski te zresztą są tylko powtarzane szeptem, nikt bowiem nie chce usłyszeć wyroku śmierci.
Nad gettem troskliwą opiekę roztacza do dnia dzisiejszego Kripo. Żydowskie hieny dostarczają adresów przedwojennych bogaczy, którzy muszą wskazać miejsce ukrycia drogocennych kamieni i wszelkiego rodzaju bogactw. Za dowód bogactwa służy również chęć nabycia chleba na „wolnym rynku”…
Od dłuższego czasu znajdują się w getcie łódzkim Cyganie – powstańcy rumuńscy i serbscy. Około 70% tych Cyganów już wymarło na skutek szalejącej wśród nich epidemii tyfusu. Część dzieci wysiedlono w niewiadomym kierunku; reszta poniosła śmierć wśród najokropniejszych męczarni521. Zmarli zostali pochowani na cmentarzu żydowskim.
[38] Epidemia zdziesiątkowała również służbę pogrzebową i funkcjonariuszy Kripo, asystujących stale przy chowaniu zmarłych. Jedno wielkie tchnienie śmierci obejmuje całe getto łódzkie.
A mimo wszystko –
W getcie wre podziemne życie. Podawane są i kolportowane komunikaty radiowe. Młodzież chalucowa nie opuściła rąk. Prowadzi ona intensywną pracę, szerząc wiarę i nadzieję, krzepiąc otuchą serca znękanych Żydów łódzkich522.
* * *
[rysunek przedstawiający Żyda Wiecznego Tułacza]
[39] KRONIKA RUCHU
W OKUPOWANEJ POLSCE
– Wstąpiliśmy obecnie w trzeci rok zorganizowanej pracy wojennej. Stoimy przed całym szeregiem nowych, i o zasadniczym znaczeniu, akcji w ruchu. Wzmożono działalność w dziedzinie pracy organizacyjnej, wychowawczej i hachszarowej.
