bieda wśród Polaków rosła z każdym dniem i byli zmuszeni wyprzedawać się ze wszystkiego, żeby mieć na jedzenie. Niewielki procent inteligencji zdeklasował się w ten sposób, że poszedł do pracy produkcyjnej. Czyniła tak głównie starsza młodzież szkolna. W tym samym czasie zintensyfikowało się życie religijne Polaków. W niedziele kościoły były pełne i czuło się, że był to rodzaj politycznej demonstracji. O pomocy socjalnej w formie zorganizowanej ze strony Żydów dla Polaków nie można mówić. Nie dlatego, że brakowało zrozumienia, tylko dlatego, że każda zorganizowana działalność miała kontrrewolucyjny charakter, ale poszczególni ludzie istotnie pomagali polskiej ludności, zwłaszcza żonom jeńców wojennych i więźniów politycznych.
Przez cały okres okupacji partia poprzez prasę wmawiała ludziom, że do wojny z Niemcami tak szybko nie dojdzie i dlatego jej wybuch był całkiem niespodziewany, choć w ostatnich 2-3 miesiącach czuło się pewien niepokój. Powołano do wojska rezerwy, umacniano punkty obrony, przeprowadzano ćwiczenia OPL11. Wojna na terenach okupowanych była krótka, bo w 10 dni rosyjskie władze wojskowe straciły prawie cały teren. W ciągu tych kilku dni ujawniła się cała bezsilność rosyjskiej organizacji i dowództwa. Za krótko byłem pod rosyjską władzą w czasie wojny, żeby móc obiektywnie wypowiedzieć się na temat zdolności armii radzieckiej.
1 czerwca12 1941 armia niemiecka zajęła Lwów. Pierwszego dnia Żydzi poruszali się jeszcze swobodnie, a żołnierze frontowi próbowali nawet pocieszać, że nie będzie tak źle, nazajutrz jednak władze wojskowe pozwoliły ludności ukraińskiej na całodniowy legalny pogrom na Żydach. Uczestniczyli w nim stróże, ukraińska młodzież, rozhisteryzowane kobiety i po prostu ludzie z półświatka. Wyciągano z mieszkań mężczyzn i kobiety do pracy. Zgromadzono ich w trzech miejscach: w koszarach na Zamarstynowskiej, w Gazowni13 i Brygidkach. W pierwszych dwóch miejscach brutalnie ich pobito. Ludzie oddawali złoto i pieniądze, żeby się ratować. Sceny, które tam się rozegrały, są przerażające i nie do opisania. Ludzi pędzono ulicami nago. Zebranych w Brygidkach Żydów, rzekomo do uprzątnięcia gruzów, zabito po prostu strzałami w plecy. Od tego dnia we Lwowie brakuje 15 000-16 000 Żydów, wśród nich rabina dr Jecheskiela Lewina, jego brata, byłego posła Lewina14 (rabina rzeszowskiego) i Henryka Heschelesa, redaktora „Chwili”. Od tego momentu zaczęły się rzezie Żydów, które nasilały się z dnia na dzień. Żydowskie kobiety wyrzucano z kolejek, nawet w kwartale czysto żydowskim. Żydom nie sprzedawano chleba — tak było przez kilka pierwszych dni.
W ciągu około 20 dni po wkroczeniu wojska niemieckiego milicja ukraińska wyciągnęła z mieszkań prawie 2000 Żydów, w tym także mieszkańców innych miast
11 OPL — patrz: Objaśnienia skrótów i nazw...
12 Pomyłka — chodzi o 1 lipca.
13 Chodzi o gmach NKWD przy ul. Pełczyńskiej.
14 Aron ben Natan Lewin (1879-1941) — rabin w Rzeszowie i działacz Agudy, poseł na sejm w 1926 i 1931.