152 Część I. Dziennik Abrahama Lewina [9]
opowiedział o dwóch pogrzebach, które się wczoraj tam odbyły. Pochowano dwóch męczenników uśmierconych na Pawiaku. Jednego powieszono. Był to krzepki mężczyzna, rosły i biały jak alabaster. Drugiego zastrzelono. Był policjantem. Za co i dlaczego ich zamordowali, jak się nazywali, nie wiadomo. W niektóre dni nie chowa się nikogo na cmentarzu żydowskim, zjawisko nigdy w Warszawie niespotykane. Należy to tłumaczyć tym, że pozostały materiał ludzki składa się z ludzi młodych, zdrowych, przeważnie robotników, ponadto jest obecnie w ogóle bardzo mało żydowskich mieszkańców. Wczoraj – poza dwoma zamordowanymi – też nikogo nie pochowano. Opowiadają, że wczoraj rozpoczęła się krwawa akcja w Białymstoku, który też był kiedyś wielkim ośrodkiem żydowskim. Dziewczyna, która przybyła z Krakowa, opowiedziała, że w ubiegłym tygodniu przeprowadzono tam „akcję” trwającą od poniedziałku do czwartku. Zabrano stamtąd 6000 Żydów494. Według obliczeń Niemców, zostało jeszcze w krakowskim getcie około 6000 Żydów; według żydowskich obliczeń –
10 000–12 000 Żydów.
[56] Piątek, 6 listopada [1942 r.]
Wczoraj w polskiej gazecie ogłoszono zarządzenie dotyczące miejscowości, w których znajdować się będą getta dla Żydów. Dla dystryktu Warszawskiego wymieniono następujące miejscowości: Warszawę, Rembertów, Siedlce, Kałuszyn i Sobolew495. Nie widziałem jeszcze osobiście tego rozkazu, gdyż bardzo trudno uzyskać gazetę, ale podano mi jego treść. Wszyscy Żydzi (tj. pozostali przy życiu, ukrywający się, znajdujący się u chrześcijan) winni do 1 grudnia obrać sobie miejsce w jednej z wymienionych miejscowości. Po tym terminie Żyd, którego spotka się poza gettem, zostanie skazany na śmierć. Chrześcijanom (aryjczykom) zabrania się przebywać lub przychodzić do getta pod groźbą kary pieniężnej w wysokości do 100 000 zł. Jaki jest cel tego rozkazu? Chodzi chyba o wydostanie Żydów, którzy ukrywają się u chrześcijan, chcą ich zamknąć w nowej klatce, by potem jednego dnia było łatwiej ich zgładzić. Albo może zamierzają pozostawić tę resztkę przy życiu i zamknąć ją w tych pięciu dziurach? Najbliższe dni i miesiące odsłonią intencje oprawców.
[57] Wczoraj rozlepiono na ulicach getta wielkie obwieszczenia ogromnymi czcionkami; głoszą one, że potrzeba 700 robotników i robotnic dla konfiskujących żydowskie mienie (cdWerterfassung496). Przyrzeka się im mieszkania w domach Gminy oraz żywność według norm dziennych otrzymywanych przez robotników, tj. ½ lub ¾ kg chleba i zupę497. Wątpię, czy znajdzie się jeszcze w getcie 700 mężczyzn i kobiet w wieku roboczym, którzy zgodzą się przyjąć tę pracę, co prawda nie ciężką, ale poniżającą i przykrą. Trzeba bowiem w domach, w których mieszkali Żydzi, zebrać całe pozostałe tam mienie i oddać je oprawcom. Każda izba opowiada o żywych istotach, które tam
