Tytuł:Fun der pojliszer literatur [Z literatury polskiej]
Sygnatura: mb38
Autor: N. Wejnig (Wilno)
Źródło: "Literarisze Bleter" 1938, nr 30, s. 495-496
Słowa kluczowe: literatura, krytyka literacka
Opis: Tekst stanowi pierwszą część dwuczęściowego artykułu, mieszczącego recenzje dwóch powieści polskich poprzedzone ogólnym wstępem na temat schematów przedstawiania problemów i postaci żydowskich w literaturze polskiej. W utworach polskich zwykle podkreśla się ubóstwo materialne i/lub duchowe oraz zacofanie kulturowe Żydów. Zaludniają je blade postaci zasymilowanych inteligentów i ludzi getta, za pomocą których wyrażona zostaje odpowiednio uproszczona tendencja. W dwóch najnowszych powieściach jednak pojawiają się bohaterowie żydowscy pełni życia i przeżywający prawdziwie tragiczne momenty.
Dalej następuje omówienie trzytomowej książki Herminii Naglerowej „Krauzowie i inni” (Warszawa 1936), która spotkała się z entuzjastycznym odbiorem. Akcja toczy się po powstaniu 1863 w Galicji (nazwa miasta „Bory” wskazuje na „Brody”). Pokazuje na tle procesów przystosowania się do austriackiej władzy okupacyjnej rozwój ekonomiczny miasta, tarcia między „patriotami” a „lojalistami” i końcowe zwycięstwo materialnych interesów. Utwór Naglerowej wyróżnia się tym, iż nie pokazuje historycznych wydarzeń i osobistości, ale codzienną egzystencję szarych ludzi. Obok innych postaci wprowadzono także Żydów: ludzi dalekich od polityki i ideologii oraz pojedynczych asymilatorów, np. dr. Goldmana. (Autorka wywodzi się ze środowiska żydowskiego, ale milieu tego nie zna, co prowadzi do kuriozalnych sformułowań, które recenzent cytuje). Dużą wartość powieści stanowi uczciwe przedstawienie postaci asymilatora, który styka się z antysemityzmem, samodzielnej polityki prowadzić nie może, traktowany jest instrumentalnie, a ze strony żydowskiej spotyka się z nieufnością i niechęcią. Zostaje jednak w oczach odbiorcy „rozgrzeszony” po tym, jak na jaw wychodzi jego prawdziwie „żydowska dusza”, gdy głębokie wrażenie robi na nim jidyszowa piosenka o pożarze Brodów.
Uwagi: Ciąg dalszy artykułu - "Literarisze Bleter" 1938, nr 31, s. 520. Swoisty komentarz do recenzji stanowi biografia autorki recenzowanej powieści. Herminia Naglerowa (1890 okolice Brodów - 1957 Londyn) studiowała we Lwowie. Zadebiutowała w 1915 r. Od 1919 należała do Związku Literatów Polskich i PEN-Clubu. Powieść "Krauzowie i inni" (1930) stanowiła początek sagi rodzinnej pt. "Kariery". Po ataku Niemiec na Polskę Naglerowa wyjechała do Lwowa. Aresztowana przez NKWD w 1940 r. trafiła do łagru w Kazachstanie. Uwolniona, z Armią gen. Andersa ewakuowała się do Iranu. W randze porucznika, a potem kapitana przeszła cały szlak bojowy Armii Polskiej na Wschodzie i Drugiego Korpusu. Od 1946 r. mieszkała na emigracji w Wielkiej Brytanii. Piastowała funkcję wiceprezesa Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1959 r. związek ten ustanowił nagrodę jej imienia.
Serwis wykorzystuje pliki cookie do celów statystycznych. Jeśli się na to nie zgadzasz,wyłącz obsługę plików cookie w swojej przeglądarce internetowej.
strona
Możesz przejść do szukanej strony wpisując jej numer i klikając 'Enter'