Źródło: "Literarisze Bleter" 1926, nr 132, s. 756-757
Słowa kluczowe: teatr
Opis: Recenzja z przedstawienia polskiego wg "Dziejów grzechu" S. Żeromskiego w Teatrze Polskim w Warszawie, adapt., insc. i reż. L. Schiller. Na początku autor recenzji tłumaczy się ze swojego przekładu na jidysz tytułu. Zamiast bardziej konwencjonalnego wariantu „Geszichte fun zind”, zaproponował wersję dosłownie oznaczającą „Drogę grzechu” jako lepiej oddającą tempo gry – tempo raczej zamierzone, niż osiągnięte. 43 szybko zmieniające się odsłony odzwierciedlać miały niepokój współczesnego człowieka. Recenzent zestawia cechy formy dramatycznej i narracyjnej. Z uznaniem wyraża się o pomyśle dosłownego przeniesienia na scenę epizodów z powieści, w miejsce tradycyjnego dopisywania i uzupełniania materiału narracyjnego dla stworzenia „adaptacji scenicznej”. Porównuje „Dzieje grzechu” z innymi tego typu próbami w teatrze polskim („Anna Karenina” wg L.Tołstoja, „Zbrodnia i kara” wg F. Dostojewskiego, „Sanin” wg N. Arcybaszewa) i jidysz („Fiszke der krumer”wg Sz. Abramowicza, „Tewie der milchiker” wg Sz. Rabinowicza, „Motke ganew”wg Sz. Asza, „Giber in kejtn” wg V. Hugo, „Gloknklinger fun Notre-Dame” wg V. Hugo). Weichert chwali L. Schillera jako „prawdziwego” reżysera. Wyróżnia jego wcześniejsze inscenizacje „Kniazia Patiomkina” T. Micińskiego, „Róży” S. Żeromskiego, „Nie-Boskiej komedii” Z. Krasińskiego. Jednak wskazuje też na wady spektaklu, zwłaszcza brak powiązania między scenami oraz niejednolitość i meandryczność w reżyserii i scenografii ([K.] Frycza]). Sprawozdawca nie pomija także głównych kreacji aktorskich [Marii] Modzelewskiej (Ewa Pobratymska) i [Bogusława] Samborskiego. Recenzja kończy się omówieniem kontrowersji, jakie wywołał spektakl. Obrzucanie sceny zgniłymi jajami i balonami z substancją cuchnącą okazało się jednak o tyle dobroczynne, że doprowadziło do radykalnej poprawy frekwencji. „Nigdy nie wiadomo, skąd przychodzi jeszue [ocalenie]” – konkluduje filozoficznie reżyser i krytyk w jednej osobie.
Uwagi: Recenzja stanowi źródło do badania predylekcji M. Weicherta jako reżysera i krytyka oraz recepcji twórczości teatralnej w języku polskim w środowisku żydowskim w okresie międzywojennym.
Biblioteka ŻIH posiada w swoich zbiorach 2 egzemplarze POWIEŚCI "Der giber in kejtn" V. Hugo (tj. "Les miserables") w tłumaczeniu na jidysz (Warszawa 1914) oraz 2 egzemplarze DRAMATYZACJI "Der giber in kejtn" w tłumaczeniu i adaptacji H. Daszewskiego (Wino 1925).
Serwis wykorzystuje pliki cookie do celów statystycznych. Jeśli się na to nie zgadzasz,wyłącz obsługę plików cookie w swojej przeglądarce internetowej.
