160 „Biuletin”, nr 9 (19), 10 sierpnia 1941 [1]
się do wymiany przekleństw… Nagle niebo pokrywa się ciemnoczarnymi chmurami. Leje z gwałtowną siłą. Błyska i grzmi. Świeci, aż niebo zostaje rozerwane na kawałki. Całe rzeki płyną bezlitośnie, smagają ludzi i ziemie. Jesteśmy bezbronni, wystawieni na słynne urwania chmur nad Ukrainą. Przykrywamy się brezentami, ale to nie pomaga: w sekundę każdy z nas zostaje przemoczony do suchej nitki. W 10 minut jest po powodzi. O mój Boże, co stało się z drogą? Urwanie chmury zmyło drogę. Z ukraińskiego czarnoziemu zrobiła się kleista, obrzydliwa glina. Pada rozkaz »naprzód«. Rozpoczyna się stąpanie w błocie. Podnosząc nogę, trzeba uważać, by podeszwa nie została w ziemi, tak mocno skleja ją dookoła glina. Samochody toną powyżej osi. Przebyliśmy ledwie kilometr, a kości nie dają rady, jakby to było 50 kilometrów. Na skraju kukurydzianego pola rozbijamy nasze miejsce nocnego spoczynku. Kuchnia polowa jeszcze nie dotarła, utknęła bowiem w glinie i błocie. Ostatnia myśl przed zaśnięciem poświęcona jest dalekiemu domowi. Jest dziś przecież niedziela. Jak niedziela ta wyglądała w domu…?”542
Kwestia Finlandii543.
Wśród państw, które przy wybuchu wojny rosyjsko-niemieckiej jako pierwsze stanęły po stronie Hitlera i które biorą aktywny udział w ataku faszyzmu na Związek Sowiecki, przoduje Finlandia.
W grudniu 1939 r., gdy Związek Sowiecki wypowiedział wojnę małemu państwu fińskiemu, które nie chciało, inaczej niż kraje bałtyckie, przyjąć warunków, jakie Sowiety dyktowały, wówczas sympatie całego demokratycznego świata były po stronie Finlandii. Związek Sowiecki podbił Finlandię i podyktował podbitej ciężkie warunki. Finlandia straciła wówczas 10–11 procent powierzchni rolnej, lasów i przemysłu. Zrozumiałe, że wywołało to nastroje nacjonalistyczne, że wpływy faszystowskie tam wzrosły544.
Urazy, pretensje, jakie Finlandia miała do Związku Sowieckiego nie usprawiedliwiają jednak ani trochę polityki, jaką Finlandia prowadziła. Jeszcze przed wybuchem wojny niemiecko-rosyjskiej rząd fiński wpuścił do kraju 15 tysięcy niemieckich „turystów”, to jest przebranych niemieckich żołnierzy. W Finlandii Niemcy wybudowali sobie bazy, bramy wypadowe na Leningrad.
Finlandia związała swój los ze zwycięstwem niemieckiego faszyzmu. W ten sposób sama wystąpiła ze wspólnoty demokratycznych państw w Europie. Stała się częścią składową międzynarodowej reakcji, która walczy przeciw wolności i niepodległości
