„Za Naszą i Waszą Wolność”, nr 8, październik 1941 [4] 403
tych spraw i tysiące innych nie rozwiążemy, tytuł mocarstwa tak nam będzie pasował jak frak człowiekowi bez koszuli.
I jeszcze jedno. Wydaje się, że czas pełnej samodzielności państwowej, bezwzględnego suwerenitetu1178, znajdującego wyraz w „dumnym odosobnieniu” minął i że po tej wojnie narody będą musiały przejść do ścisłego ze sobą współżycia. Oznacza to jednocześnie współzależność. Jeżeli zwiążemy się z Czechosłowacją czy jeszcze z innymi państwami Europy środkowej w jakąś formę unii, federacji, czy koncernu to będziemy musieli zrezygnować z pewnych atrybutów zwierzchniczych.
Widzimy, że i w obozie mieszczańskim również świta myśl o nowych zasadach państwowych, na jakich będzie musiała być zbudowana przyszła Polska. Słusznym jest pogląd, że w przyszłej Europie nie będzie miejsca dla pełnej samodzielności państwowej i bezwzględnej suwerenności narodów. Po wojnie będzie musiała zniknąć owa atomizacja, i rozproszkowanie państwowe, jakie zapanowały w Europie powersalskiej. Europa nie może być już więcej podzielona na dziesiątki małych państewek oddzielonych od siebie niepotrzebnymi barierami celnymi, gospodarczymi i paszportowymi. Miejsce rzekomo „samowystarczalnych” i „autarkicznych” państewek i „mocarstw” zająć musi ścisłe współżycie prawdziwie wolnych i samodzielnych narodów. „Wiadomości Polskie” sądzą, że wystarczy unia czy federacja państw Europy środkowej. My uważamy, że jeżeli po wojnie ustać ma bezrobocie, kryzysy, nędza, głód i wojny, jeżeli mamy odbudować te wszystkie zgliszcza i ruiny, które zostaną po pochodzie nowoczesnego Dżyngis-chana1179– Hitlera, to Europa musi być przebudowana na zasadach Socjalistycznych Stanów Zjednoczonych.
Zresztą to samo przeświadczenie mają i masy pracujące Anglii, na które i w walce z Hitlerem i przy odbudowie Polski liczą w pierwszym rzędzie „Wiad[omości] Polskie” i sfery, które to pismo reprezentuje.
W Anglii masy pracujące, angielska partia pracy odgrywają coraz poważniejszą rolę w życiu państwowym. Pokój w Europie będą dyktować masy pracujące wraz z anglosaską klasą robotniczą.
[5] EUROPA BUDZI SIĘ.
W Norwegii rzesze robotnicze prowadzą jawną i ukrytą walkę ekonomiczną, za którą przywódcy ich płacą życiem.
Holandia nieprzerwanie przeciwstawia się Niemcom. Holenderski premier [Hendrikus] Colijn1180i minister [Jacob] de Wilde1181zostali nagle przez Niemców wysłani do obozu koncentracyjnego. 17 innych osób spośród tzw. rządu holenderskiego zostało skazanych na śmierć pod zarzutem zmowy z Anglikami i sygnalizowania umówionych
