„Jugnt Sztime”, nr 1 (14), styczeń 1942 [8] 685
– Mój brat Chaim umarł. Pan go przecież znał. Krawiec. Przed wojną pracował razem z tatą i całkiem dobrze zarabiali – opowiada dalej, nie pytając, czy powinien. Mieliśmy na kawałek chleba. Ale po wybuchu wojny robota u nas stanęła i zaczęliśmy cierpieć głód. Zaczął handlować papierosami, ale interes nie szedł. Złapał się za handel cukierkami. Ale to również nie szło. Robił wszystko, żeby zarabiać. Ale do czego się zabrał, nic mu nie wychodziło. Przed Pesach213 dostał od Gminy kartkę, aby stawił się do obozu pracy. Chaim szykuje się do drogi. Odradzaliśmy mu wyjazd. „Chaim, nie jedź, bądźmy razem, co będzie z nami, to będzie również z tobą” – tłumaczyliśmy mu. Kilka dni się ukrywał. W końcu bez naszej wiedzy pojechał do obozu. Nie wiedzieliśmy dokąd. Kilka dni później dostaliśmy od Chaima kilka słów. Pisał do nas:
„Kochani tatusiu, mamusiu i Ojzerze. Pojechałem do obozu, bo nie mogłem patrzeć, jak się męczycie. Przepadło. Robiłem wszystko, aby nie iść na dno. Nie pozostało mi nic innego, jak patrzeć, kiedy odchodzicie. Niech już będzie obóz. Ja sam też już dalej nie mogłem głodować. Może tu będzie dobrze. Tymczasem nie jest źle. Wasz syn a[…]a”.
O ile na początku nie szło Chaimowi źle aa[…]aa od momentu kiedy aa[…]aa było coraz gorzej i gorzej. Zabrano mu aa[…]aa inne ubrania, które miał ze sobą. aa[…]aa bili. Chaim zachorował od bicia aa[…]aa niezdatny, chory na płuca, wysłali go do domu. aa[…]aa zawołaliśmy lekarza. Lekarz wypisał jedną receptę aa[…]aa dobrze jeść. Recepty jednak nie wykupiliśmy. aa[…]aa sprzedaliśmy i chcieliśmy ratować naszego Chaima. Nasze jedzenie aa[…]aa oddawaliśmy. Ale to było mało. Również jego przyjaciele aa[…]aa, ale czym biedni mogli mu pomóc, skoro nie aa[…]aa. Odkąd wrócił z obozu, nie wychodził z łóżka. aa[…]aa będzie już moim łożem śmierci – mówił. I tak było.
W jasny, ładny poranek Chaim razem z krwią, która puściła mu się z ust, wypluł płuca.
– Jaki ładny dziś dzień. Ja tak bardzo chcę żyć – z tymi słowami na ustach Chaim zamknął oczy. Teraz będzie kolej na mnie. Widzi pan, jaki jestem spuchnięty. Już ledwie chodzę. Mama leży w łóżku. Tata został żebrakiem. Zrobiła się z nas ruina. Może Chaimowi jest tam smutno, pójdziemy do niego – kończy z gorzkim uśmiechem.
* * *
Obecna wojna musi przynieść zniszczenie faszyzmu, imperializmu oraz kapitalizmu i zwycięstwo socjalizmu.
[9] Historyczne daty. Styczeń
Dzień | Rok | |
1 | 1881 | Założenie partii socjaldemokratycznej w Anglii (SDP214). |
1 | 1881 | Zmarł August Blanqui215, ojciec i teoretyk puczyzmu. |
