784 „Nowa Młodzież”, nr 1, luty 1942 [12]
socjalizmu. Na pozycji, z góry prawie przegranej, dziesiątki tysięcy członków Schutzbundu stawili się na zawołanie i walczyli. Ówczesny tchórzliwy reżim, owe polityczne karły, ci, co w 5 miesięcy potem tak haniebnie skapitulowali i uciekli przed małą bandą faszystów (w lipcu 1934) oni okazali się „silni” wobec bezbronnych kobiet, dzieci, starców i ciężko rannych bojowników.
I w owe mroźne dni lutego, kiedy mordercy zawlekli na szubienicę Kolomana Walisza327, [Georga] Weis[se]la, Swobodę [?]328, [Karla] Munichrajtera329i dziesiątki innych, wtedy nasze, tak samo jak i inne serca robotnicze ścisnęły się z bólu i złości, i powiedzieliśmy sobie:
Nie, taka idea nie może zginąć
Taka idea będzie wiecznie żyła.
I to samo twierdzimy i dzisiaj, po 8 latach, wzbogaceni krwawym doświadczeniem: Nasza idea, ideał bohaterów lutowych zwycięży – mimo wszystko.
O POWOŁANIU NASZEJ MŁODZIEŻY.
Nacjonalistyczna część burżuazji i inteligencji żydowskiej odnosiła się wrogo do świeckiej kultury mas żydowskich. Pragnąc uniknąć losu prześladowanej mniejszości narodowej, w dużej mierze nie przyznawała się nawet do jakiejkolwiek wspólnoty z życiem ludu żydowskiego. Niezdolna do walki, uciekała się do utopii syjonistycznej, wychowywała dzieci w duchu nacjonalizmu albo propagowała wręcz asymilację. Wychowywano dzieci bez wszelkiej kultury, bez harmonii wewnętrznej, byle nie dopuścić do nich języka ludowego – żydowskiego.
Do szkół średnich i wyższych miał przed wojną dostęp jedynie element mieszczański, z uwagi na wielki koszt nauki. Narybek inteligencji żydowskiej pochodził przeważnie ze środowiska mieszczańskiego. W masie żydowskiej panował „głód” nauki, tak samo zresztą jak w ogólnej masie ludowej w Polsce. Nauka w kraju była wyłącznym monopolem klas zamożnych i nosiła ich piętno. Niemałe „zasługi” na polu walki z przejawem wolnej myśli wśród młodzieży [8] szkolnej i uniwersyteckiej położył rząd polski.
W stosunku do żydowskiego, świeckiego szkolnictwa ludowego rząd stosował politykę szykan i prześladowań. Obowiązek państwa, umożliwienia wszystkim obywatelom w równej mierze dostępu do nauki, nie został urzeczywistniony, zabroniono otwarcia żyd[owskiego] gimnazjum ludowego, gdyż było ono dziełem jedynie i wyłącznie żydowskich mas pracujących.
Nie młodzież szkół i uczelni była zepsuta i zła, ale warunki i panujący system społeczny były powodem jej deprawacji.
Tylko wolna szkoła zdoła wychować bojowników i twórców lepszego jutra. Szkoła, owiana ideałami ogólnoludzkiej solidarności i miłości, może wydać nowe pokolenie, zespolone ze sprawami ogółu, może odzwyczaić młodzież od snobizmu i megalomanii, zaś rozwinąć w niej ofiarność w służbie społeczności.
Czy zadania te mogą być spełnione w ustroju krzywdy i niesprawiedliwości społecznej. Nie, nigdy.
