ARG I 449/73 (Ring. I/507/1)
Opis: oryg., rkps (ER*), atrament, j. żyd., 155x195 mm, tekst miejscami nieczytelny, k. 1, s. 2. Na s. 2 na dole litera (znak) (atrament): „X”.
Dok. był przechowywany w segregatorze.
Druk: Kronika getta, s. 206–210; Ksowim 1, s. 189–192; Joman 1, s. 196–200.
7–10 grudnia 1940
[1]
Moi Kochani!
Dziś, 7 grud[nia], słyszałem, że wygnano 2000 [Żydów] z Radomia i wywieziono
ich do okolicznych małych miasteczek1010.
Barucha1011 [?] aresztowano za nienoszenie opaski. Oświadczył, że nigdy nie nosił opaski i nie będzie jej nosił, bo uważa to za poniżające. Wywieziono go do Oświęcimia1012, umarł tam. Nadeszły stamtąd w sprawie wielu ludzi rozkazy, żeby rodziny odebrały popioły zmarłych.
Gdy delegacja żydowska w czasie swego pobytu w Krakowie opowiedziała o [przymusowej] gimnastyce, zapytał, ilu Żydów [zmuszono do tego]. Gdy się dowiedział, że 20%, oświadczył, że trzeba przyzwyczaić Żydów do porządku.
Opowiadają, że służące chrześcijanki nie mają przepustek. Byli zaskoczeni, że
trzyma się ludzi, którzy kilka lat temu organizowali pogromy na Żydów.
W aryjskiej części Warszawy silnie grasuje tyfus, dlatego też przeprowadzono kontrolę we wszystkich żyd[owskich] mieszkaniach, czy nie ma tam zatajonych przypadków [tyfusu], lecz nie wykryto ani jednego.
Słyszałem, że wychrzczeni chcą mieć osobne getto w obrębie getta.
W Rypinie zebrano nagrobki i zaorano cmentarz żydowski.
Wczoraj żyd[owskim] robotnikom, którzy przychodzą z tamtej strony zabierano
chleb, jeśli mieli więcej niż 2 bochenki i przerzucano do Polaków.
Obraz getta wypaczają liczne cukiernie, które wyrosły ostatnio na miejscu sklepów
z tekstyliami1013.
Mówią, że po 15 grudnia nie będą wpuszczać gazet do getta1014.
bezrobocie licznych rzesz robotników, urzędników, dozorców i pracownic domowych – oto jak na polskim terenie wygląda plon nakazów Leistów i Fischerów”; zob. Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939–1945, oprac. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, wyd. 2, Kraków 1969, s. 904–905.
1010 Zob. dok. 69.
1011 Brak bliższych informacji o tej osobie.
1012 Ringelblum w swoich zapiskach konsekwentnie używa nazwy „Oświęcim”. Obóz Auschwitz zaczął funkcjonować w czerwcu 1940 r.
1013 Na temat funkcjonowania cukierni i kawiarni w getcie oraz kontrowersji, jakie wzbudzały, zob. Getto warszawskie. Przewodnik, s. 610–613. Autorzy naliczyli 95 lokali rozrywkowych i gastronomicznych (nie wszystkie oczywiście funkcjonowały równocześnie); ibidem, s. 630–654.
1014 Oprócz „Gazety Żydowskiej” w getcie aż do pierwszego wysiedlenia można było dostać prasę z aryjskiej strony; zob. Lewin, s. 173 (zapis z 25 lipca 1942 r.).
