[2] Niedawno słyszałem o jakimś chłopczyku z Pańskiej, który przepowiadał
wyzwolenie. Przypomina to historię z XVII w. (w czwartym tomie dzieła Cinberga1052) o chłopcu z Gródka [Jagiellońskiego]1053, która poruszyła cały żyd[owski] świat1054. Podobne warunki wywołują podobne sytuacje.
Ludność drży przed 31 grud[nia], obawia się, żeby nie zamknęli hermetycznie
getta. Tymczasem można jeszcze pocztą wszystko otrzymać, także pieniądze.
Przyczyna, dla której tyfus nie szerzy się tak wśród Żydów jak wśród chrześcijan
jest nader prosta: oni jedzą dużo owoców, Żydzi natomiast bardzo mało.
Wczoraj zastrzelono Żydówkę. Przepuścili ją dobrzy strażnicy. Kiedy wracała, była
już inna warta. Uciekała, strzelali za nią i trafili.
Dziś widziałem oddział robotników żyd[owskich], obładowanych ze wszystkich
stron chlebem i innymi smakowitymi produktami.
Na ulicach po tamtej stronie widać wiele małych, dziewięcio-, dziesięcioletnich
dzieci żydowskich bez opasek.
W pociągach, które tutaj przyjeżdżają, zabierają chrześcijanom wszystko. Chrześcijanie zakupują dużo towarów w Warszawie. Płacą każdą cenę. Dlatego też podrożały towary, również brylanty, które kupują chrześcijanie.
gAfryka łysieje, bo Włosy(i) wyłażąg.
W Częstochowie są dość dobre warunki. Nie łapią do robót. Szwagier Himmlera1055 jest komendantem miasta1056. Żydzi handlują. Jeśli [im] czegoś potrzeba, daje Gmina Żydowska.
W jaki sposób kobieta szmugluje towar z Otwocka? Kiedy powraca, wkłada opaskę
i staje odwrócona plecami do getta. Policjant każe jej, naturalnie, iść z powrotem.
Wykonuje polecenie, gdy zbierze się więcej ludzi wokół policjanta. Gdy wychodzi
[z getta], zdejmuje opaskę i staje w odwrotnej pozycji.
Dziś, 20 grud[nia], [w] szabat, zajechał na Gęsią [samochód ciężarowy] z robotnikami żyd[owskimi]. Rob[otnicy] żyd[owscy] wysiedli, policjant tamtych kazał im
1052 Isroel Cinberg (1873–1939), chemik, krytyk literacki, współpracownik prasy żydowskiej i autor wielotomowej historii literatury żydowskiej pt. Di geszichte fun der literatur baj jidn: ejropeisze tkufe, t. 1–9, Warszawa 1929–1938.
1053 Gródek Jagielloński (ob. miasto na Ukrainie, obwód lwowski).
1054 Ok. 1620 r. w Gródku Jagiellońskim żył kilkuletni chłopiec, któremu współcześni przypisywali umiejętność czytania w myślach i przepowiadania przyszłości. Historia ta znana była nawet w gminach żydowskich poza Rzeczpospolitą (m.in. w Amsterdamie), choć rabin i uczony Josef Solomon Delmedigo wykazał, że umiejętności chłopca były jedynie oszustwem; szerzej o tym zob. D. Ruder man, Three Contemporary Perceptions of a Polish Wunderkind of the Seventeenth Century, „AJS Review” 4, 1979, s. 143–163.
1055 Heinrich Himmler (1900–1945), naczelny dowódca SS (1929–1945) i szef policji, komisarz Rzeszy ds. umacniania niemieckości, minister spraw wewnętrznych Rzeszy (1943–1945), jeden z głównych współpracowników Hitlera.
1056 Chodzi o dr. Richarda Wendlera (1898–1972), prawnika i działacza nazistowskiego, od listopada 1939 r. komendanta Częstochowy (m.in. nadzorował założenie tam getta), potem kolejno gubernatora dystryktów krakowskiego i lubelskiego; zob. Generalne Gubernatorstwo. Relacje i dokumenty, dok. 66. Informacja o jego powinowactwie z Himmlerem nie jest do końca ścisła: szwagrem Wendlera był starszy brat Himmlera, Gebhard.
