W czasie akcji pesachowej milioner z Łowicza, Rawicki1323, dwa razy zemdlał po
drodze z głodu.
Kohn i Heller opuścili Lesz[no] 13 [„Trzynastkę”] i zakładają osobny sklepik1324.
Żeby się stać ich pośrednikiem, trzeba zapłacić 500 zł wykupnego. Ostatnio wydarzył się następujący fakt: zjawili się tamci i kazali przyjść nazajutrz do Galei. Zatelefonowano do Kohna. On rzeczywiście słyszał o tej sprawie. Za tysiąc zł nie trzeba już było tam pójść.
[2] W Łodzi biedacy otrzymują od Gminy po 9 marek, więc na ulicach nie ma
żebraków1325.
Szef Transferstelle ma zwyczaj nierozmawiania z Żydami. Są tacy dygnitarze [niemieccy], którzy pryncypialnie nie przyjmują Żydów. W Transferstelle każą otworzyć okna, z powodu smrodu, który nanieśli Żydzi.
Zbierają obłąkanych Żydów z całego kraju w „Zofiówce”, przywieziono tam ponad
100 umysłowo chorych z Tworek i 30 z Kobierzyna1326. Łącznie jest tam około 400 chorych, którzy umierają z głodu.
Lesz[no] 13 [„Trzynastka”] otrzymało ostatnio pozwolenie na sprowadzenie większej ilości ziemniaków i dobrze [na tym] zarobi (przeszło sto tysięcy zł). Lesz[no] 13 będzie miało własne więzienie i sąd kryminalny.
19, 20 i 21 kwietnia pozostaną na zawsze w pamięci ludności żyd[owskiej] w Warszawie. Gmina Żyd[owska], wspomagana przez żyd[owską] policję, odnowiła starą, smutną tradycję łapania ludzi [do prac przymusowych]. Kopia była wierna, jakby w zwierciadle pokazano obraz smutnej przeszłości. Przyczyna łapanek była następująca: Gmina winna była w tym dniu dostarczyć 1500 ludzi do obozów pracy. Stawiło się tylko 50. Gdy policja (żyd[owska] i polska) szukała winnych [niestawienia się],w mieszkaniach zastali tylko 130 osób. Pozostali nie nocowali w domu. Przyczyniła się do tego pamięć o obozach w ubiegłym roku, z których 100% ludzi powróciło z nadszarpniętym zdrowiem, fizycznie i duchowo złamanych. Druga przyczyna to zbrodnicze postępowanie Gminy, która zarówno w zeszłym, jak i w tym roku nie uczyniła nic, aby ulżyć doli rodzin obozowiczów, nie zrobiono także nic, żeby ulżyć doli samych obozowiczów. Przedstawiciele Gminy, którzy udali się w ubiegłym roku do obozów, nawet ich nie odwiedzili [i] powrócili z informacjami, że wszystko jest w jak najlepszym porządku1327. Trzecią przyczyną jest niesprawiedliwość wołająca o pomstę do nieba, bo do obozów bierze się tylko biedotę. Bogaci młodzi mężczyźni pracują w policji, w instytucjach społ[ecznych], są ubezpieczeni w Kasie Chorych, jako zatrudnieni rzekomo w rozmaitych
1323 Brak bliższych informacji o tej osobie.
1324 Moryc Kohn i Zelig Heller otrzymali od Niemców koncesję na założenie Towarzystwa Komunikacji Omnibusowej. Pierwsze konne tramwaje wyjechały na ulice getta w czerwcu 1941 r. (por. dok. 125, 130). Szerzej na ten temat zob. Getto warszawskie. Przewodnik, s. 135.
1325 20 września 1940 r. w getcie łódzkim zmieniono zasady opieki społecznej, wprowadzając zasiłki dla bezrobotnych i niezamożnych. Ok. 60 tys. dorosłych pobierało miesięczny zasiłek w wysokości 9 marek; por. „Biuletyn Kroniki Codziennej”, 17 I 1941, w: Kronika getta łódzkiego, t. 1, s. 21.
1326 W Tworkach (część Pruszkowa) i Kobierzynie (część Krakowa) funkcjonowały jeszcze przed wojną szpitale dla psychicznie chorych.
1327 Opinia Ringelbluma wydaje się nieuzasadniona; zob. Obozy pracy, dok. 27.
