Na cmentarz żydowski przybywają bardzo często wycieczki. Fotografują stale
trupy i serdecznie się przy tym śmieją. Nie widać żadnego współczucia1418. Podczas jednego aa[…]aa
ARG I 446/14 (Ring. I/504)
Opis: odpis (2 egz.), rkps (MS*), ołówek, j. żyd., 145x207 mm, k. 4, s. 4 . Inf. w j. żyd.: „Kwiatek”, na marginesach znak (atrament): kropka w półkolu – w innym ułożeniu niż w dok. 108.
Edycja na podstawie egz. 1, k. 2, s. 2.
Druk: Kronika getta, s. 292–294; Ksowim 1, s. 272–274; Joman 1, s. 289–290.
[Początek czerwca 1941?]
Praca kulturalna w getcie. Jaki był początek? Lęk i strach przed zebraniami. Moje
legalizacje. Związane z tym niebezpieczeństwa. Aż do denuncjacji mówiono o getcie. Kiedy opowiedziano o finale?
Fałszywe pojęcie: zamknięte getto. Tylko dwa zamknięte getta. W Lublinie, Częstochowie – otwarte.
Odpowiedź na podanie Domu Sierot.
Handel książkami przeniesiono z Świętokrzyskiej na Orlą. Cena książek 5–100 zł.
Leszno – polskie [książki], na Nowolipkach – żydowskie. Nawet [Liona] Feuchtwangera „Samozwańczy Neron”1419, „Powodzenie”1420, [Arnold?] Zweig1421.
Sąd polubowny w „Trzynastce”.
Kautsky, „Pochodzenie chrześcijaństwa”1422.
Fikcyjne zameldowania.
Charakterystyka „Gaz[ety] Żyd[owskiej]”. Służy wszystkim bogom: Czerniakowowi,
Gancwajchowi (bez liku ogłoszeń); nie pozyskała ani jednego dziennikarza poza
[Edmundem] Steinem, Bałabanem, Rogowym1423 z Agudy. Nudne lekcje hebrajskiego, kalendarz: komunikaty z frontu, literatura żydowska, literatura hebrajska.
1418 Szerzej na temat „turystyki gettowej” w okresie okupacji zob. S. Lehnstaedt, Niemieccy cywile w Warszawie a jawność Holokaustu, tłum. M. Ansilewska-Lehnstaedt, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 12, 2016, s. 70–90.
1419 L. Feuchtwanger, Samozwańczy Neron [Der falsche Nero], z upow. autora tłum. J. Barski [właśc. J. Barmanowa], Warszawa 1938. O Barmanowej zob. Pisma Ringelbluma z bunkra [w przyg.].
1420 L. Feuchtwanger, Powodzenie: trzy lata historji pewnej prowincji [Erfolg: drei Jahre Geschichte einer Provinz], t. 1–2, autoryzowane tłum. z niem. J. Zylberowa, Warszawa 1934.
1421 Zdaniem wydawców edycji żyd. chodzi tu o powieść Arnolda Zweiga Spór o sierżanta Griszę [Der Streit um den Sergeanten Grischa], z upoważn. aut. tłum. W. Kragen, wyd. 2, Warszawa 1931; zob. Ksowim 1, s. 274, przyp. 228.
1422 K. Kautsky, Pochodzenie chrześcijaństwa [Ursprung des Christentums], tłum. J. Hempel, wyd. 2, Warszawa 1938.
1423 Abraham Mordechaj Rogowy (Rogowoj) (1898–1942), dziennikarz, przed wojną związany z gazetą „Dos Judisze Togblat”, wydawaną przez Agudę, działacz społeczny i religijny. Podczas wojny publicysta „Gazety Żydowskiej”, w getcie warszawskim współzałożyciel i kierownik Punktu Dożywiania nr 139 przy ul. Karmelickiej 15, przewodniczący bractwa Chewra Kadisza. Zginął
