Elektoralną i kilka ulic biedoty jak: Nowiniarska, Franciszkańska, Sapieżyńska. eOba przesiedlenia […]e1572
ARG I 447/5 (Ring. I/505)
Opis: odpis (s. 1 w 2 egz.), mps, j. żyd., 165x290 mm, uszkodzenia i ubytki tekstu, k. 2, s. 2. Na s. 1 inf. Hersza Wassera w j. żyd. (atrament): „Kwiatek”.
Strona 2 dok. zaginęła – jej tłumaczenie na podstawie Ksowim 1.
Druk: Kronika getta, s. 328–329; Ksowim 1, s. 309–310 (tu jako część notatki wcześniejszej); Joman 1, s. 325–326.
Początek listopada 1941
[1]
Niemcy weszli do Baranowicz w piątym dniu wojny, tj. f27f czerwca 1941. Nie
toczono walk o miasto. Pierwsze kilka dni, fkiedyf działał tylko zarząd wojskowy, można było jeszcze stosunkowo wytrzymać. Ale już w pierwszych dniach lipca sytuacja stała się bardzo ciężka – jak wszędzie.
Na początku sierpnia wojskowy doktor weterynarii zwrócił się (zapewne do Gminy)
w sprawie dostarczenia mu 32 Żydów do konwojowania koni do Radomia – widocznie jest tam lazaret dla koni. Przydzielono tych 32 Żydów do kilku grup koni, załadowano zwierzęta do wagonów i zawieziono do Radomia. W drodze ich, tj. Żydów, stosunkowo nieźle karmiono i specjalnie nie szykanowano.
Przyjechawszy do Radomia, przekazali konie w porządku, co towarzyszący transportowi leutenant-weterynarz wyraźnie podkreślił. Udał się on z tymi 32 mężczyznami do Gminy w Radomiu i w uznaniu dla ich dobrze wykonanej pracy polecił wystawić im przepustki, dokąd kto sobie życzy. Za wydanie przepustki radomska Gmina pobierała na ogół po a[...]a złotych. Tu, rzecz zrozumiała, nie było pieniędzy. Tych 32 ludzi zażądało koniecznie wypełnienia polecenia oficera. Nie jest [2] wykluczone, że między Żydami z Baranowicz a Gminą fdoszłof z tego powodu do ostrej fwymianyf zdań. Gwoli prawdzie należy nadmienić, że przewodniczący (Glozer? Waser?) był akurat na letnisku w Otwocku. To, co zostanie opisane w następnych wierszach, wydarzyło się wyłącznie za wiedzą, a może i z inicjatywy, urzędującego wiceprezesa (nazwisko nieznane)1573.
Nawiązano kontakt z żółtymi1574 i zakomunikowano, że jest tu 32 nietutejszych
Żydów, za których nie są odpowiedzialni. Tamci przybyli, wszystkich aresztowali,
wywieźli do wsi pod Radomiem, kazali im wykopać wielki dół i – zastrzelili.
Z całej grupy udało się ujść dwóm osobom.
Nap[isano] początek listopada 1941
[3] 28 października 1941 do wszystkich mieszkań na obu podwórzach kamienicy
przy Dzielnej 93 (około 2000 lokatorów) przychodził policjant żydowski i spisywał
1572 Zdanie niedokończone.
1573 Informacja błędna, przewodniczącym Gminy był wówczas Józef Diament (1894–1942), a jego zastępcą – Abraham (Arnold) Merin (Meryn) (?–1942).
1574 W oryg. gele (żyd. żółci) – slangowe określenie Gestapo.
