protokoły za rzekome palenie światła w czasie alarmu. Gdzie, kiedy – nie powiedział, wszystkie argumenty, że: 1) od przeszło tygodnia nie ma elektryczności, 2) w większości izb w ogóle nie zapala się światła, 3) okna są zasłonięte grubymi zasłonami lub obite czarnym papierem itd. – te wszystkie argumenty nie pomogły. Tym, którzy nie dali mu w łapę kilku złotych (brał także po piątaku) – spisywał protokoły za niegaszenie światła. Większość lokatorów nie dała mu pieniędzy.
Grzywna wynosi 55 zł.
Nie zapisano numeru tego policjanta.
Nap[isano] początek listopada 1941
[4] Do najpopularniejszych współpracowników żółtych należą: Anders (nazwisko;
adres nieznany) i Milek (imię; nazwisko nieznane)1575. Anders to przedwojenny popularny bokser („Makabi” lub „gGwiazdyg”)1576, syn znanego tragarza Andersa – ostatnio był jednym z głównych przywódców tragarzy należących do fraków1577. Milek mieszka przy Pańskiej 52, jest członkiem Komitetu Domowego. Obaj chodzą bez opasek. W końcu 1940 r. obydwu zesłano do Oświęcimia, „zrehabilitowali” się jednak i obiecywali wielkie rzeczy. Prowadzą operacje wyłącznie w kołach politycznych, wsypują tylko działaczy politycznych.
Anders ma szwagra, Fefermana1578, żydowskiego policjanta z 2-go rewiru (Krochmalna 32). Dogadano się tam już, żeby Feferman chodził na lepsze „mety”, gdzie się więcej zarabia. Feferman nosi czapkę ze wstążką, co oznacza, że ma cenzus naukowy i [z] 2 gwoździami. Podobno jest to niedołęga i zakuty łeb. Świetnie zarabia, bo wyznaczają mu co bardziej popłatne wachy itd. Wszędzie zarządza ogólną kasą.
Nap[isano] początek listopada 1941
[5] Komisarzem 2-go komisariatu na Krochmalnej 32 jest niejaki [Fl]ajszman
z Galicji, neofita1579. Każe się tytułować nie inaczej, jak: „gnaczelnikg” bądź „kapitan”. Jak mówią jego podwładni, jest niesłychanie rygorystyczny, trzyma wszystkich bardzo krótko. 4 policjantów kazał wysłać do Oświęcimia.
Nap[isano] początek listopada 1941
[6] Komendantem żydowskiego więzienia na Zamenhofa 19 jest Josele Erlich. Przed wojną był kombinatorem i wymuszał okup. Około 1936 r. zajmował się fałszowaniem pieniędzy. (Możliwe, że był w Berezie1580 – należałoby to jeszcze sprawdzić). Po zajęciu Warszawy przez Niemców, gdy policja kryminalna przystąpiła do likwidacji kryminalistów, zwłaszcza żydowskich elementów, aresztowano również Josele Erlicha i wywieziono do Oświęcimia. Widocznie wziął na siebie pewne zobowiązania, bo zwolniono
1575 Milek Tine (Tyne), zob. dok. 155; ARG. Getto warszawskie II, dok. 106.
1576 Stanisław Anders, właśc. Icie Buks, mistrz bokserski Warszawy w wadze piórkowej w latach 1931–1932, reprezentował kluby „Jordan” i „Makabi”; zob. ARG. Getto warszawskie II, dok. 31, 106; Uzupełnienia [w przyg.]. „Gwiazda” – klub sportowy Poalej Syjon-Lewicy.
1577 Por. dok. 63.
1578 Zob. ARG. Getto warszawskie II, dok. 31, s. 157.
1579 Albin Flajszman (Fleischman) (?–1943), emerytowany kapitan WP, policjant w getcie, stał na czele rezerwy SP, był także kierownikiem III, a następnie II Rejonu SP; zob. ARG. Getto warszawskie II, dok. 101–102; Getto warszawskie. Życie codzienne, dok. 65; Utwory literackie, dok. 45.
1580 W Berezie Kartuskiej funkcjonował w latach 1934–1939 obóz internowania, w którym obok politycznych przeciwników sanacji przetrzymywano również pospolitych przestępców.
