tego przyznać. Niech nawet on jednak aa[...]aa, że naród żydowski zostanie unicestwiony, jednak nie mają odwagi, aby się przyznać, że oni a[...]a wybili tylu a tylu Żydów, znak, że aa[...]aa czegoś się boją. Liczono, że aa[...]aa Rosja, ponieważ to może amerykańskie aa[...]aa nie wyjaśni tego jednak.
[2] Ostatnie miesiące (początek maja [19]42) aa[...]aa ciągłe prześladowania Żydów aa[...]aa z powodu gorzkiej tragedii (w pierwszej aa[...]aa miał dokładne szczegóły). Także my aa[...]aa Żydzi z wojną [?] aa[...]aa zagłada aa[...]aa lepiej podrzynają także nam gardła.
[Wiadomości o] tych wydarzeniach rozprzestrzeniły się szybko i głęboko wstrząsnęły ludnością. Wieści o aa[...]aa tysięcy Żydów z Koła, Żychlina, Sompolna i in[nych] miast1686 wywarły dużo większe wrażenie niż wiadomości o dziesiątkach tysięcy Żydów zabitych w Wilnie, Słonimiu1687 i innych miastach na Wschodzie. W pierwszym rzędzie wrażenie wywarł sposób mordowania: gazy. To straszne słowo z teraźniejszej wojny. [Gazy], które dotychczas nie były wykorzystywane przez żadną z walczących stron poza aa[...]aa nawoływania z bunkrów aa[...]aa na aa[...]aa rozumieją z wojny, co jednak nie wyjaśnia
aa[...]aa nie użyto aa[...]aa zobaczyć zapowiedź. aa[...]aa zabronione z powodu aa[...]aa wierzyć w zagazowania, które będą aa[...]aa krewni do swoich bliskich aa[...]aa
[3] Też nie na aa[...]aa dotknąć aa[...]aa którzy zatrzymali jeszcze swoich aa[...]aa dla własnej ludności w Warszawie. Znam przez aa[...]aa, które stosowane są odnośnie do żyd[owskiej] ludności, która wierzy jeszcze w te wszystkie bajki i uważa je za a[...]a propagandę. a[...]a to zdaje się było powodem, że to zapowiedziano i przeprowadzono z taką dokładnością, że nawet ptaszek się nie dowiedział o tej okrutnej tragedii, która miała miejsce w lesie w Chełmnie.
Jeśli tak – myśleliśmy – jeśli wróg nakazał w sąsiednich gminach rozstrzelać uciekające przymusowe ofiary, to trzeba, aby wiadomości o tym rozprzestrzeniły się i odbiły szerokim echem wśród ludności zarówno polskiej, jak i niemieckiej. A przede wszystkim wiadomości [te] powinny trafić za granicę, gdzie powinna powstać wielka wrzawa z powodu nowej hitlerowskiej zbrodni na polskich Żydach. Ku naszemu wielkiemu wstydowi i hańbie trzeba otwarcie powiedzieć, że pomimo naszych nawoływań w tamtą stronę i mimo iż wydarzenia [te] miały miejsce w styczniu, nie mamy żadnego odzewu w sprawie tego okrutnego mordu aa[...]aa tysiące Żydów1688. Ani w angielskim radiu, ani
tów”, nazywał się Winer. Krąg rodzinny i konspiracyjny Szlamka, uciekiniera z ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 5, 2009, s. 163–192. Relacja Szlamka stała się podstawą pierwszego raportu „Oneg Szabat” pt. „Wypadki chełmińskie”; zob. Ludzie i prace „Oneg Szabat”, dok. 65.
1686 Sompolno (pow. Koło). Szerzej o zagładzie gett w Kraju Warty zob. Kraj Warty, s. XIX–XXI; D . Dąbrowska, Zagłada skupisk żydowskich w „Kraju Warty” w okresie okupacji hitlerowskiej, BŻIH, 1955, nr 13–14, s. 122–184.
1687 14 listopada 1941 r. rozstrzelano 9 tys. Żydów z getta w Słonimiu. Ostateczna zagłada tamtejszego getta nastąpiła w sierpniu 1942 r.
1688 W połowie marca 1942 r. zespół „Oneg Szabat” przygotował raport pt. „Wypadki chełmińskie” i przekazał go dwóm przedstawicielom polskiego podziemia, którymi byli Henryk Woliński ps. Wacław (1901–1986), szef Referatu Żydowskiego w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, a także Antoni Szymanowski ps. Brzeski (1914–1985), pracownik Wydziału Informacji
odpowiedzialny za opracowywanie raportów o sytuacji w kraju na wewnętrzny użytek kierownictwa AK i Delegatury Rządu. Raport, któremu być może towarzyszyła relacja Szlamka
