strona 540 z 656

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Szukaj
Słownik
Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 540


Dr Tursz Mojsze2377
Tuwim [?]
Tykociński2378
Tytelman2379 b[…]b


Wahl Aron2380
Wajland2381
Wajsberg Mojżesz2382
Wasser Hirsz
Dr Wdowiński2383
Weinkiper Miecz[ysław]2384



2377 Mojsze (Mojżesz, Mieczysław) Tursz (Thursz), kardiolog. W 1938 r. uczestniczył w akcji pomocy w Zbąszyniu. W czasie wojny sekretarz Egzekutywy TOZ w Warszawie. W marcu 1943 r. przeszedł na stronę aryjską, ukrywał się na Żoliborzu, jako lekarz brał udział w powstaniu warszawskim. Przeżył wojnę, wyemigrował do Izraela. Autor relacji pt. „Jak kształtował się sanitariat w getcie warszawskim” (Archiwum Yad Vashem, sygn. O.3/438); zob. ARG. Getto warszawskie II, dok. 65; Żydowska Samopomoc Społeczna, dok. 246.
2378 Izrael Tykociński (1895–1942), malarz, grafik i rysownik, sekretarz ŻTKSP i organizator jego wystaw. W getcie pracował w fabryczce osełek Weintrauba.
2379 Nechemiasz (Natan) Tytelman (?–1943), przed wojną twórca i działacz klubu sportowego „Sztern” związanego z Poalej Syjon-Lewicą, dla „Oneg Szabat” opracował teksty o folklorze getta warszawskiego, spisywał także relacje; zob. Utwory literackie, dok. 76, 91–94.
2380 Aron Wahl (1893–1960), publicysta i działacz polityczny, związany najpierw z Poalej Syjon-Lewicą, a od 1926 r. z KPP. W latach 1934–1936 stał na czele wewnętrznej opozycji w KPP, oskarżonej o trockizm. W czasie okupacji przebywał w getcie warszawskim. W grudniu 1942 r. wyszedł na aryjską stronę. Po wojnie mieszkał w Łodzi, współpracował dorywczo z prasą żydowską. Jego recenzja pracy Adama Schaffa Wstęp do teorii marksizmu spowodowała oskarżenie go
w 1949 r. o trockizm i uwięzienie (do 1953); szerzej zob. A. Grabski, P. Grudka, Aron Wahl – komunista, więzień sanacji i stalinizmu, KHŻ, 2016, nr 3, s. 667–706.
2381 Gerszon Pejsach Wejland (Wajland) (1869–1942), poeta, pochodził z Lubelszczyzny. W getcie pracował w administracji kuchni ludowej dla inteligencji przy ul. Leszno 14. Zginął na początku września 1942 r.; zob. Utwory literackie, dok. 25.
2382 Mojżesz Wajsberg (Weisberg), przed wojną nauczyciel historii, uczeń dr. Samuela Poznańskiego i współpracownik Instytutu Nauk Judaistycznych w Warszawie, w getcie nauczyciel literatury żydowskiej w konspiracyjnym gimnazjum Droru; zob. Ludzie i prace „Oneg Szabat”, s. XXXI, XLVIII, dok. 4 i in.; ARG. Getto warszawskie I, dok. 11.
2383 Dawid Wdowiński (1895–1970), psychiatra i psychoanalityk, działacz ruchu rewizjonistycznego. Wykładał psychiatrię w Szkole Pielęgniarstwa, był ordynatorem oddziału psychiatrii w Szpitalu Starozakonnych na Czystem. W getcie warszawskim przywódca rewizjonistów, współpracownik Żydowskiego Związku Wojskowego, po powstaniu w getcie wysłany do obozu w Budzyniu. Wyzwolenia doczekał w obozie w Dachau. Po wojnie przebywał w Niemczech, Włoszech, w końcu osiadł w Nowym Jorku, gdzie wykładał psychologię; zob. D. Libionka, L. Weinbaum, op. cit., s. 39–42, 275; Żydowska Samopomoc Społeczna, dok. 156.
2384 Mieczysław Weinkiper (Wajnkiper, Watraszek) (1905 lub 1910–1953), pochodził z całkowicie zasymilowanej rodziny, studiował inżynierię na Politechnice Warszawskiej oraz za granicą. W listopadzie 1941 r. przebywał w obozie pracy we Lwowie, skąd w 1942 r. uciekł do Warszawy. W getcie warszawskim związany z PPR, był jednym z instruktorów wojskowych w organizacji