ARG I 449/2 ( Ring. I/507/1)
Opis: oryg., rkps (ER*), atrament, j. żyd., 94x155 mm, k. 1, s. 2. Na s. 2 dopisany dok. nr 15.
Dok. był przechowywany w segregatorze.
Druk: Kronika getta, s. 32–33; Ksowim 1, s. 27–28; Joman 1, s. 6–7.
[Wrzesień 1939]
[1]
eW czasie wojny.e Wojna uszlachetniła i fuczyniła lepszymif [niektórych] ludzi,
[inni zaś] okazali się okrutni i źli. Ludność dała dowód wielkiej fofi arnościf, utworzono komitety domowe. W owych okropnych czasach nie było żadnych produktów, fsklepyf [zamknięte], nie było chleba. Zorganizowano fkuchnief, [które] karmiły tysiące i fdziesiątki tysięcyf uchodźców. eOgólny Komitet [karmił]e bb[...]bb. W rzeczywistości w Warszawie było fponad stof kuchen; wydawały herbatę, fryżf bb[...]bb
Były podwórka, które bb[...]bb ludzi, częściowo całe bloki bb[...]bb chrześcijanie, do
których fstosunek [był] dobryf. [Na] punktach było fwielu chrześcijan bb[...]bb wpuszczanof do schronów.
fPadła bombaf, ratowano fdom, pełzano po dachu.
Groby na podwórzach, np. Biblioteki Synagogalnej26.
Do niektórych schronów trudno się było dostaćf.
[2] Ideał: mieszkanie na parterze i dobry schron. W Warszawie fnielicznef domy
posiadały wówczas schrony.
Straszna scena po uderzeniu fbomby przy ul. Lesznof 1827. Zbiorowa modlitwa
chrześcijan fna podwórkuf.
fZbliżenie się chrześcijanf i Żydów w mieszanych domach, fprzyjaznef stosunki od
owych czasów. fDomy stały sięf jedną rodziną, [rzucono] nawet hasło fo wspólnychf kuchniach, ale nie zrealizowano go.
fObrona Warszawyf. eStosunek fprezydentafe.
Stosunek ludności fdo byłegof rządu fpolskiegof. Krytyka i frozgoryczenief. eSzukali fprzyjaźni – to była ich duma – okradzeni, oszukani, bezsilnif. Nie było żadnego bb[…]bb do ostatniej chwili wierzono bb[…]bb
Kur[ier] Warsz[awski]e28
26 Główna Biblioteka Judaistyczna przy Wielkiej Synagodze na Tłomackiem, założona w latach 1879–1880. Od 1936 r. wraz z istniejącym od 1928 r. Instytutem Nauk Judaistycznych mieściła się w budynku przy ul. Tłomackie 3/5 (obecnie siedziba Żydowskiego Instytutu Historycznego im. E. Ringelbluma).
27 Ringelblum najprawdopodobniej opisuje tu scenę, której był naocznym świadkiem, jako że mieszkał właśnie przy ul. Leszno 18 m. 31. Budynek ten znajdował się między kościołem ewangelicko-reformowanym na Lesznie (obecnie al. Solidarności 74) a domem parafialnym tegoż kościoła (obecnie al. Solidarności 76a).
28 Redaktorzy edycji hebrajskiej proponują następujące odczytanie ostatnich czterech linijek notatki: „Nie było wrogości do Rosji. Widziano w tym najlepsze wyjście. Do ostatniej chwili wierzono, że Rosja pójdzie z Polską”; Joman 1, s. 8. Stan zachowania dokumentu nie pozwala na weryfikację tej propozycji.
