260 „Przegląd Marksistowski”, nr 8 [2]
doraźnych”901. Każdy świadomy robotnik powinien dobrze się zastanowić nad tym „programowym” frazesem. Faszyzm, jak wiadomo, rodzi się z rozpaczy klas pośrednich, sterroryzowanych polityką wielkiego kapitału. Żądania doraźne są to żądania, które nie wykraczają poza ramy kapitalizmu. Jakże, pozostając na gruncie gnijącego kapitalizmu, można zapewnić ostatecznie fiasko faszyzmowi?
Gdy Jouhaux902 powiada: „Kładąc kres kryzysowi (to nie takie proste), pokonamy tym samym faszyzm”, pozostaje on przynajmniej wierny sobie samemu. On wciąż jeszcze nie traci nadziei w odrodzenie i odmłodzenie kapitalizmu. Ale staliniści w słowach przynajmniej uznają nieuchronność bliskiego rozkładu kapitalizmu. Jakże mogą przyrzekać uzdrowienie nadbudowy politycznej przez zgotowanie definitywnej klęski faszyzmowi, zostawiając nietkniętą gnijącą podstawę ekonomiczną społeczeństwa? Czyż sądzą, że wielki kapitał może do woli obrócić koło historii wstecz i ponownie wstąpić na drogę koncesji i „reform”? Czyż sądzą, że za pomocą „żądań doraźnych” można uratować drobnomieszczaństwo od rosnącej ruiny, zdeklasowania i rozpaczy? Jakże więc pogodzić te tendencje trade-unionistyczne i reformistyczne z tezą o gnijącym kapitalizmie?…903
…Tak więc sytuacja we Francji w[edłu]g stalinowców nie jest rewolucyjna i wskutek tego hasła rewolucyjne są niewłaściwe, całą uwagę należy skupić na strajkach ekonomicznych i żądaniach częściowych.
To jest program oportunistyczny, a nie rewolucyjny, ale bądź co bądź – program. Obok tego programu istnieje jednak jeszcze jeden. „Humanité” powtarza dzień w dzień potrójne hasło: „Pokój, chleb, wolność”. Pod tym sztandarem, wyjaśnia „Humanité”, zwyciężyli bolszewicy w 1917 roku. Za stalinowcami powtarza Jouhaux tę samą myśl. Świetnie. Ale w r[oku] 1917 w Rosji sytuacja była notorycznie rewolucyjna. Jakże więc hasła, które zapewniły powodzenie rewolucji proletariackiej, okazują się odpowiednie jako „żądania bezpośrednie” w sytuacji nierewolucyjnej? Niech autorowie „Humanité” wyjaśnią nam, zwykłym śmiertelnikom, tę zagadkę.
Z naszej strony przypomnijmy, jakie to „żądania bezpośrednie” obejmowało potrójne hasło bolszewików. „Pokój” – oznaczało w 1917 r., w ramach wojny, walkę z partiami politycznymi, od monarchistów do mienszewików, żądanie opublikowania wszystkich tajnych traktatów; rewolucyjną mobilizację żołnierzy przeciwko dowództwu i organizowanie bratania się na frontach. „Pokój” – było to wyzwanie rzucone militaryzmowi Austrii i Niemiec z jednej strony i ententy z drugiej. Hasło bolszewików oznaczało zatem najśmielszą i najbardziej rewolucyjną politykę, jaką kiedykolwiek znała historia ludzkości904.
[35]
aa[…]aa905
