„Morgn Frajhajt”, nr z 25.02.1942 [6] 505
koncentracyjny, gdzie siedzą zamknięci starcy i dzieci i które ma własnego króla Rumkowskiego?
Oto zbiór faktów: getto jest oddzielone od reszty miasta drutem kolczastym i strzeżone przez gęsto rozstawione posterunki żandarmerii. Za zbliżenie się do drutów grozi kula w łeb. Od samego rana na ulicach getta słychać bb[…]bb butów, w których 70% mieszkańców getta idzie b[…]b. Co dwa tygodnie otrzymuje się żywność na bony. Porcje składają się bb[…]bb cukru, 25 deko melasy, 15 deko oleju rzepakowego i do 28 deko chleba. bb[…]bb trzy marki. Każdy mieszkaniec getta może otrzymać bb[…]bb za 15 fenigów. Pracujący mogą otrzymać bb[…]bb do 4 lat otrzymują mleko na dwa dni. bb[…]bb otrzymują większe przydziały kartofli. Rumkowski bb[…]bb, że ludzie szybką zjedzą kartofle, więc bb[…]bb teraz zmarzły i zgniły. To miało być główne pożywienie.
Chleb na bony kosztuje 40 fenigów. Na wolnym rynku chleb kosztuje 11 marek. Chleb nie pochodzi jednak ze szmuglu, jak w Warszawie, albo ze szmuglowanej mąki, ale stąd, że ludzie odsprzedają swój chleb. To samo jest z masłem. Chorzy otrzymują kilka deko masła na receptę od lekarza. Na wolnym rynku kilo masła kosztuje 100 marek. Pochodzi ono od chorych, którzy je sprzedają. Całego kilograma masła nikomu jednak nie udaje się kupić. W całym getcie jest 7 krów, jeden wół, kilka cieląt i kóz. Jedna krowa jest do dyspozycji Rumkowskiego… W getcie jest 170 tysięcy Żydów, dzieci się nie rodzą. Bez protekcji trudno dostać się do szpitala. W aptekach trudno cokolwiek dostać. Na przykład jodyny nie ma w ogóle. Przeciętnie w getcie 40 osób dziennie na umiera na panoszącą się tu gruźlicę. Nie ma żadnych prywatnych przedsiębiorstw ani sklepów. Getto jest wielkim obozem pracy. Dziesiątki gałęzi produkcyjnych pracuje dla Niemców. Ponad 50 tysięcy Żydów pracuje w warsztatach. Getto ma własną walutę, tzw. „chaimkę”. Za nasze pieniądze trudno coś dostać. W domach, w których dawniej była instalacja gazowa, Rumkowski umieścił personel urzędniczy, który sprzedaje gaz. Godzina gotowania kosztuje 15 fenigów. Życie kulturalne w getcie zupełnie zamarło. Nie ma bibliotek, nie są wydawane gazety, nie działają żadne szkoły. Od kilku miesięcy lokale szkolne są zajmowane przez uchodźców z Rzeszy. We wrześniu przybyły tu 23 tysiące uchodźców z Berlina i Pragi. Swoją władzę w getcie Rumkowski oparł na policji, straży domowej, tajnej policji, gestapo itd. Żydowskie więzienie jest cały czas pełne, warunki są straszliwe. Oprócz tego w getcie stacjonuje oddział niemieckiej policji kryminalnej, składającej się z reichsdeutschów i volksdeutschów. W getcie wprowadzono odpowiedzialność zbiorową. Był przypadek, że żydowski chłopiec trafił kamieniem w przejeżdżający tramwaj. Za karę zamurowano wszystkie wejścia na tej ulicy.
[1] bb[…]bb Rocznik [drugi] 25 lutego 1942 r. [Proletariusze wszystkich krajów,] łączcie się!
Z okazji urodzin Jerzego Waszyngtona wczoraj prezydent Roosevelt wygłosił wielkie wojenne przemówienie, w którym zdał relację z sytuacji militarnej i podkreślił niezachwianą wiarę w zwycięstwo aliantów. W pierwszej części przemówienia Roosevelt uzasadniał, dlaczego Ameryka musi walczyć na wszystkich kontynentach i dlaczego musi utrzymywać długie szlaki transportowe. Powiedział on: „Obecna wojna jest
